Η παρούσα εργασία επιχειρεί να καταδείξει τα κοινά σημεία, τόσο σε ιδεολογικό όσο και πρακτικό επίπεδο, μεταξύ της κοινοτικής μουσικής πράξης και της μουσικοπαιδαγωγικής θεώρησης του Carl Orff. Ειδικότερα, συζητά μια σειρά από κοινές φιλοσοφικές θέσεις, αξίες και αρχές που διέπουν τη μουσική δημιουργία μέσα από τη μελέτη της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, της παρουσίασης εμπειρικών δεδομένων και ενδεικτικών παραδειγμάτων από το διεθνή και ελληνικό χώρο. Η κοινοτική μουσική αποτελεί μια συνειδητή πρόσκληση προς ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων, με διαφορετικά επίπεδα ικανοτήτων, αναγκών και ενδιαφερόντων, να εμπλακεί ενεργά στη συμμετοχική μουσική επιτέλεση και δημιουργία (Higgins, 2012). Μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου η αποδοχή, η διαφορετικότητα και η συμπερίληψη χαρακτηρίζουν τη μουσική πράξη, οι συμμετέχοντες/ουσες έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν τις δυνατότητές τους, να εκφραστούν και να συνεργαστούν, με γνώμονα τη μουσική, για την επίτευξη ενός κοινού (εξω)μουσικού στόχου (Στάμου & Λίτος, 2023). Έτσι, οι κοινοτικοί μουσικοί σχεδιάζουν και συντονίζουν τις μουσικές δράσεις κάθε κοινότητας μέσα από τη διασφάλιση της ισότιμης συμμετοχής όλων των μελών. Από την άλλη πλευρά, το μουσικοπαιδαγωγικό έργο του Carl Orff αντιμετωπίζει ως ενότητα τα βασικά εκφραστικά και επικοινωνιακά μέσα του λόγου/ομιλίας, μουσικής και κίνησης/χορού στηριζόμενο σε τρεις πυλώνες: εκπαίδευση, τέχνη, ουμανισμό (Salmon, 2012). Η δυναμική του Orff-Schulwerk έγκειται στη συνεχή εξέλιξή του ώστε να απαντά στις προκλήσεις και απαιτήσεις κάθε κοινωνικής ομάδας και ιστορικότητας, διατηρώντας διαχρονικά την απλότητά του και την εκκίνηση του από στοιχειακά υλικά. Έχει, δε, ως βασικούς στόχους την ολιστική αντιμετώπιση του ανθρώπου, την ανάπτυξη της εκφραστικότητας και δημιουργικότητας, εξασφαλίζοντας το δικαίωμα στην καλλιτεχνική έκφραση (Αγαλιανού & Τσαφταρίδης, 2016). Η κοινοτική μουσική πράξη έρχεται να συνδιαλλαγεί με το Orff-Schulwerk μέσα από πειραματισμούς, αυτοσχεδιασμό, σύνθεση και ερμηνεία, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Ο κοινοτικός χαρακτήρας της συλλογικής μουσικής πράξης ενισχύεται από την αξιοποίηση της ομιλίας ως ρυθμικού φαινομένου, της μουσικής και του χορού ως μορφών κοινωνικής έκφρασης και επικοινωνίας. Κοινός στόχος η διευκόλυνση της γνήσιας καλλιτεχνικής εμπειρίας και αλληλεπίδρασης των συμμετεχόντων. Έτσι, η μουσικοκινητική αγωγή Orff υπόσχεται στους κοινοτικούς μουσικούς έναν δημιουργικό τρόπο προσέγγισης των κοινοτήτων που συντονίζουν ενώ σε τυπικά πλαίσια που αξιοποιείται η μουσικοκινητική αγωγή Orffδιευρύνεται η αίσθηση της κοινοτικής δημιουργίας.

• Μουσικές εμπειρίες με νόημα
• Μουσική και κοινότητες

• Ο Γιάννης Λίτος είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Σπούδασε Μουσικολογία/Μουσική Παιδαγωγική (Τμήμα Μουσικών Σπουδών) και Παιδαγωγικά (Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης) στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα σπουδών στην «Τέχνη και Εκπαίδευση» (Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών) από το ίδιο πανεπιστήμιο. Είναι συν-επιμελητής δύο συλλογικών τόμων. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την κοινοτική μουσική πράξη με μειονεκτούσες ομάδες παιδιών, κοινωνιολογικές αναγνώσεις της μουσική επιτέλεσης στο δημόσιο χώρο, και τη χρήση της μουσικής, της κίνησης και του χορού σε εκπαιδευτικά και κοινοτικά περιβάλλοντα.

• Η Ολυμπία Αγαλιανού είναι Διδάκτωρ του τμήματος Φ.Π.Ψ. και πτυχιούχος Τ.Ε.Φ.Α.Α. (Ε.Κ.Π.Α.), απόφοιτος της Διετούς Μεταπτυχιακής Επιμόρφωσης Μουσικοκινητικής Αγωγής Carl Orff (Σχολή Μωραΐτη), πτυχιούχος Αρμονίας, και τελειόφοιτος χοροθεραπεύτρια με τετραετής εκπαίδευση στη συστημική συμβουλευτική. Έχει δημοσιευμένα άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, συνέδρια και είναι μέλος της συγγραφικής ομάδας βιβλίων Φυσικής Αγωγής για το Δημοτικό Σχολείο και άλλων συλλογικών έργων. Από το 1995 ασχολείται με την εκπαίδευση-επιμόρφωση ενηλίκων σε θέματα μουσικοκινητικής αγωγής Orff στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σήμερα υπηρετεί ως Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η., Ε.Κ.Π.Α. Έχει υπηρετήσει επί είκοσι χρόνια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο International Orff-Schulwerk Forum Salzburg.