Σε όλα τα σύγχρονα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα οι μαθητές παρουσιάζουν ετερογενή χαρακτηριστικά που αφορούν τα ενδιαφέροντά τους, τις προηγούμενες εκπαιδευτικές τους εμπειρίες, την παρώθησή τους για μάθηση, το πολιτισμικό και κοινωνικό/οικονομικό τους υπόβαθρο κ.ά. Η ποικιλομορφία αυτή στις τάξεις μας κάνει επιτακτική την ανάγκη να διασφαλίσουμε την ύπαρξη ενός πλαισίου που θα παρέχει ίσες δυνατότητες πρόσβασής στη γνώση και ίσες ευκαιρίες για σχολική επιτυχία σε όλους τους μαθητές μας ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε διαφορές. Σύμφωνα με τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία (Tomlinson, 2017; Bender, 2012; Valiandes, 2015) η διαφοροποιημένη διδασκαλία προάγει τη συμπεριληπτική μάθηση προσφέροντας στους εκπαιδευόμενους, ακόμη και σε αυτούς με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, διαφορετικούς τρόπους αναπαράστασης της γνώσης, καθώς και διαφορετικούς τρόπους εμπλοκής τους στη μαθησιακή διαδικασία, προσαρμόζοντας έτσι τη διδασκαλία στις ατομικές τους ιδιαιτερότητες.

Η παρούσα εισήγηση στοχεύει στην παρουσίαση διαφοροποιημένων διδακτικών πρακτικών που δύνανται να αξιοποιηθούν στο μάθημα της μουσικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της εμπλοκής των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία με τρόπο που να ανταποκρίνεται στον διαφορετικό βαθμό μαθησιακής τους ετοιμότητας, καθώς και στα διαφορετικά τους ενδιαφέροντα και μαθησιακά στυλ. Θα αποσαφηνιστεί τι είναι αυτό που στην πραγματικότητα διαφοροποιείται στη διαφοροποιημένη μουσική διδασκαλία, ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται και ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε, ώστε να το επιτύχουμε, ενώ θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση διαφοροποιημένων τεχνικών επεξεργασίας του περιεχομένου της μουσικής διδασκαλίας (εννοιολογική χαρτογράφηση, Jigsaw, entry points, πολλαπλά κείμενα, διαβαθμισμένες δραστηριότητες κ.ά.), που εξασφαλίζουν τη διαμόρφωση ενός δυναμικού και ευέλικτου μαθησιακού περιβάλλοντος (Economidou Stavrou, 2024; Hillier, 2011).

• Συμπερίληψη, περιθωριοποίηση, εκφοβισμός και αποκλεισμός

Η Ευθυμίου Σπυριδούλα είναι διδάκτωρ του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου και ολοκλήρωσε τις βασικές της σπουδές. Εργάζεται ως Σύμβουλος Εκπαίδευσης Μουσικής. Είναι απόφοιτος του μεταπτυχιακού τμήματος «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου με ειδίκευση στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε πολλά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει σε πρακτικά συνεδρίων και περιοδικά με κριτές Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κινούνται στο χώρο της Μουσικής Παιδαγωγικής, ειδικότερα ότι αφορά στη Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρώτη σχολική ηλικία, στο χώρο της Μουσικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων και της Ακουστικής Οικολογίας