«Μουσικοτροπίες σε Κέντρο Ημέρας»: Αποτύπωμα μιας μουσικής δράσης στην κοινότητα

Sahar Christina Klymper, Ακογιούνογλου Μίτσυ

Προφορική ανακοίνωση: πρακτική εφαρμογή

Περίληψη

Η ομαδική μουσική συνάντηση αποτελεί ένα υποστηρικτικό εργαλείο για άτομα με ψυχικές παθήσεις καθώς προσφέρει έναν χώρο όπου ο ρυθμός, η μουσική σύμπραξη, η αλληλεπίδραση και η δημιουργική έκφραση γίνονται μέσα ενδυνάμωσης και σύνδεσης (Hallam & Himonides, 2022· Perkins et al., 2016). Η μουσική στην κοινότητα είναι μία συμμετοχική και ανοιχτή μουσική πρακτική που εστιάζει στην αποδοχή της ποικιλομορφίας, τη συμπερίληψη, τη συνεργασία και την κοινωνική αλληλεπίδραση (Higgins, 2012). Δεν εντάσσεται σε τυπικά εκπαιδευτικά πλαίσια, αλλά προσαρμόζεται στις δυνατότητες και τις ανάγκες κάθε συμμετέχοντα, ανεξάρτητα από το επίπεδο μουσικών γνώσεων (Ακογιούνογλου κ.ά., 2024· Ολοκτσίδου κ.ά., 2023). Στην προτεινόμενη εισήγηση θα περιγραφεί μία δράση κοινοτικής μουσικής σε Κέντρο Ημέρας για άτομα με ψυχικές παθήσεις που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ιονίου Πανεπιστημίου με το Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν εβδομαδιαίες μουσικές συναντήσεις για ένα έτος. Ο αριθμός των συμμετεχόντων ήταν κατά μέσο όρο 17 άτομα ανά συνάντηση, με ηλικίες που κυμαίνονταν από 24 έως 65 ετών. Οι συναντήσεις είχαν βιωματικό χαρακτήρα στις οποίες δόθηκε η δυνατότητα στα μέλη της ομάδας να μουσικοτροπήσουν οργανικά και φωνητικά. Στόχος των μουσικών συναντήσεων ήταν η δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος, η ενίσχυση της ομαδικότητας και της συνεργασίας, η ανάπτυξη της μουσικής αυτοέκφρασης χωρίς φόβο κριτικής, η βελτίωση της αυτοσυγκέντρωσης, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, η ανάπτυξη της ακουστικής αντίληψης και της αίσθησης του ρυθμού, η καλλιέργεια δημιουργικών δυνατοτήτων μέσω του αυτοσχεδιασμού και η ομαδική μουσική εκτέλεση ανεξάρτητα από τις γνώσεις του καθένα. Με αναστοχαστικό βλέμμα στις μουσικές συναντήσεις, οι εβδομαδιαίες ομάδες φαίνεται ότι επέτρεψαν τη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης, τη βελτίωση της συνεργατικότητας, την ενίσχυση της συγκέντρωσης, της προσοχής, και της αυτοπεποίθησης, την ανάπτυξη της μουσικής έκφρασης και τη βελτίωση της ρυθμικής αίσθησης. Στην εισήγηση θα αναπτυχθούν η διαδικασία σχεδιασμού των συναντήσεων, καθώς και οι δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετώπισε η συντονίστρια/μουσικός. Επίσης, θα αναλυθούν οι προσαρμογές που πραγματοποιήθηκαν και οι επιλογές ρεπερτορίου που ακολουθήθηκαν, ώστε να αποκτήσουν οι δράσεις έναν χαρακτήρα συμπεριληπτικό με έμφαση στη ροή της μουσικοτροπίας.

Θεματικοί Άξονες
  • Μουσική και κοινότητες
Λέξεις-κλειδιά κοινοτική μουσική, μουσικοτροπία, ομαδικότητα, συνεργασία, μουσική έκφραση
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Η Σαχάρ Χριστίνα Κλύμπερ είναι απόφοιτη του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στον τομέα Μουσικής και Παιδαγωγικής Ψυχολογίας της Μουσικής. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, πραγματοποίησε άσκηση  στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας με θέμα την κοινοτική μουσική, στη Μετανοσοκομειακή Δομή «Κέντρο Ημέρας» του Τομέα Ψυχικής Υγείας στη νησιωτική περιφέρεια. Συμμετείχε στην 8η Νοσηλευτική Διημερίδα που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο 2024, με θέμα «Η ασφάλεια των ασθενών: προτεραιότητα και ευθύνη». Ο τίτλος της εισήγησης της Χριστίνας ήταν «Ποιοτική παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας: Η τέχνη της μουσικής», εισήγηση που προκρίθηκε από την επιστημονική τριμελή επιτροπή, ανάμεσα σε άλλες εισηγήσεις.

Η Μίτσυ Ακογιούνογλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικοθεραπείας και Συμπεριληπτικών Μουσικών Πρακτικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Σπούδασε μουσικοθεραπεία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Michigan State University, ΗΠΑ, και σε διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Για την τριετία 2023-2026 εκπροσωπεί συλλόγους μουσικοθεραπείας της Ευρώπης στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Μουσικοθεραπείας και είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μουσικοθεραπείας. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του περιοδικού Μουσικοπαιδαγωγικά, μέλος της συντακτικής ομάδας του Approaches: Ένα Διεπιστημονικό Περιοδικό Μουσικοθεραπείας, συνεπιμελήτρια της πηγής ανοικτής πρόσβασης Λεξικό Μουσικοθεραπείας: Τόπος Διεπιστημονικών Συναντήσεων, και μία από τις δύο προέδρους της Οργανωτικής Επιτροπής του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου της Ε.Ε.Μ.Ε.