Στο σύγχρονο τοπίο της ανώτατης εκπαίδευσης, η ανάγκη για αναστοχασμό, ανάλυση και αναδιαμόρφωση της εκπαίδευσης των μουσικών εκπαιδευτικών γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Μελετητές όπως οι Arostegui (2011) και οι Buschmann και Malmberg (υπό έκδοση) τονίζουν τη σημασία της κατανόησης και της προσαρμογής των προγραμμάτων μουσικοπαιδαγωγικής εκπαίδευσης, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες εκπαιδευτικές και κοινωνικές προκλήσεις. Παράλληλα, προηγούμενες έρευνες, όπως η μελέτη του OECD (2018) και η ανάλυση της Eurydice (2021), έχουν εξετάσει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού σε διεθνές επίπεδο, εντοπίζοντας κρίσιμα σημεία αναφοράς και προκλήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, το meNet Learning Outcomes Report (2009) έχει εστιάσει στη μουσικοπαιδαγωγική εκπαίδευση, καταγράφοντας σημαντικές πληροφορίες για την κατάρτιση των εκπαιδευτικών μουσικής και τον τρόπο με τον οποίο τα προγράμματα σπουδών προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες εκπαιδευτικές απαιτήσεις.

Η παρουσίαση αποτελεί μέρος του έργου ERASMUS+ TEAM (Teacher Education Academy for Music: Future-Making, Mobility and Networking in Europe), το οποίο στοχεύει στην αναμόρφωση της αρχικής και διαρκούς εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών μουσικής (MTE) και της σχολικής μουσικής εκπαίδευσης (ME) στην Ευρώπη, σύμφωνα με τις τρέχουσες ανάγκες επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών μουσικής, ψηφιοποίησης, διαπολιτισμικής μάθησης, μελλοντικής βιωσιμότητας, αειφορίας και κοινωνικής συνοχής (https://teacher-academy-music.eu/). Το Πακέτο Εργασίας  7  συγκεκριμένα στοχεύει στην χαρτογράφηση και αναμόρφωση της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη. 

Στο πλαίσιο αυτό, θα παρουσιαστούν τα κύρια ευρήματα των αναφορών/ ερωτηματολογίου, που συμπληρώθηκαν την Άνοιξη του 2024 από φορείς της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από τη συστηματική ανάλυση των διαφόρων προσεγγίσεων που υιοθετούνται στις ευρωπαϊκές χώρες, αντικατοπτρίζοντας τις διαφορετικές εκπαιδευτικές πολιτικές, τις πολιτισμικές επιρροές, καθώς και τις ιστορικές εξελίξεις που έχουν διαμορφώσει το τοπίο της μουσικοπαιδαγωγικής εκπαίδευσης. Οι διαφορές αυτές γίνονται εμφανείς σε διάφορες πτυχές, όπως οι διαδικασίες εισαγωγής των φοιτητών/τριών στα αντίστοιχα πανεπιστήμια, οι παιδαγωγικές μέθοδοι, η δομή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και οι μέθοδοι αξιολόγησης. 

Η παρουσίαση θα εστιάσει στην καταγραφή αυτών των διαφοροποιήσεων ως προς τις πρακτικές που υιοθετούνται από κάθε χώρα, καθώς και των προκλήσεων που προβάλλονται κατά την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών μουσικής στον ευρωπαϊκό χώρο.

• Προγράμματα σπουδών και κριτική προσέγγιση

Η Νατάσα Οικονομίδου Σταύρου είναι Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής στο Τμήμα Μουσικής και Χορού του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Έχει παρουσιάσει εργασίες σε διεθνή συνέδρια σχετικά με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών στη Μουσική, τη μουσική εκπαίδευση στην προσχολική ηλικία, την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών μουσικής, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές ως συνδιαμορφωτές του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών στη Μουσική και την αποτελεσματική διδασκαλία της μουσικής. Άρθρα και κεφάλαιά της έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και βιβλία. Υπηρέτησε στο διοικητικό συμβούλιο της Διεθνούς Εταιρείας Μουσικής Εκπαίδευσης (ISME) από το 2020 έως το 2024 και στο διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου για τη Μουσική στην Εκπαίδευση (EAS) από το 2015 έως το 2019. Η Νατάσα είναι, από το 2009, η μία από τις δύο ακαδημαϊκές συντονίστριες για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών στη Μουσική της Κύπρου, μετά από ανάθεση από το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου.

Η Σμαράγδα Χρυσοστόμου είναι Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγίας και Διδακτικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, όπου διδάσκει σε προπτυχιακά, μεταπτυχιακά προγράμματα και επιβλέπει διδακτορικές και μεταδιδακτορικές έρευνες. Είναι Συντονίστρια στο πεδίο “Τέχνες και Πολιτισμός” στο έργο “Μετασχηματισμός  και  εμπλουτισμός  του  ψηφιακού  εκπαιδευτικού περιεχομένου για την προσχολική και σχολική εκπαίδευση”. Ήταν μέλος του Συμβουλίου της Διεθνούς Οργάνωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME) και της Επιτροπής για τη Μουσική στα Σχολεία και την Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών (MISTEC Commission) του ίδιου οργανισμού. Είναι διευθύντρια του Εργαστηρίου Μουσικής Παιδαγωγικής και του μεταπτυχιακού προγράμματος Μουσική εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα, στο ΤΜΣ, ΕΚΠΑ.

H Aγγελική Τριανταφυλλάκη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Είναι κάτοχος MPhil και PhD από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Από το 2009 διδάσκει σε ελληνικά και ξένα ΑΕΙ και έρευνές της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Έχει εκπονήσει μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και μετέχει συστηματικά σε χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα από το 2010. Από το 2023 μετέχει στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ERASMUS+ TEAM. Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME), μέλος της συντακτικής επιτροπής του International Journal for Music Education (IJME) και των συλλογικών τόμων EPoME της EAS. Από το 2024 είναι μέλος της Επιτροπής για τη διδασκαλία και εκμάθηση μουσικών οργάνων (ΙVMTC) της ISME. Ακαδημαϊκή ιστοσελίδα: http://scholar.uoa.gr/a_triant/

Η Ελισσάβετ Περακάκη (PhD, post-PhD) είναι μέλος του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ από το 2020. Έχει διδάξει μουσική σε δημόσια δημοτικά και δευτεροβάθμια σχολεία, καθώς και σε ωδεία, από το 1998. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη μουσική στη βρεφική ηλικία, καινοτόμες διδακτικές μεθόδους, τη δημιουργικότητα, την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση των εκπαιδευτικών μουσικής. Διοργανώνει μουσικά προγράμματα για βρέφη-φροντιστές, παιδιά και ενήλικες και συμμετέχει σε διάφορα ευρωπαϊκά και τοπικά προγράμματα σχετικά με τη μουσική εκπαίδευση. Είναι συγγραφέας (Fagotto: 2008, 2009) και συν-συγγραφέας (Fagotto: 2018 & 2023 και Ελληνοεκδοτική, 2021) πέντε βιβλίων στα ελληνικά. Είναι πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ) και επικεφαλής της Επιτροπής Μουσικής στα Σχολεία & Εκπαίδευσης Εκπαιδευτικών (MISTEC) της ISME για την περίοδο 2024-2026.