Ομαδική Μουσικοθεραπεία και θετική ψυχολογία στο σχολείο: Μία σχέση υπό διαμόρφωση

EFFROSYNI EFTHYMIOU

Προφορική ανακοίνωση: πρακτική εφαρμογή

Περίληψη

Η μουσικοθεραπεία χρησιμοποιεί τη μουσική για τη βελτίωση της σωματικής, ψυχικής και γνωστικής λειτουργίας (Wigram et al., 2002), ενώ η θετική ψυχολογία εστιάζει στην ενίσχυση των ανθρώπινων δυνατοτήτων και πόρων, προάγοντας τη δημιουργικότητα και την προσωπική ανάπτυξη (Seligman, 2011· Snyder et al., 2020). Η παρούσα ποιοτική μελέτη περίπτωσης διερευνά πώς η ομαδική μουσικοθεραπεία, εντάσσοντας αρχές της θετικής ψυχολογίας (μοντέλο PERMA: Θετικό Συναίσθημα, Εμπλοκή, Σχέσεις, Νόημα, Επίτευγμα), δύναται να συμβάλλει στην ενίσχυση της ευημερίας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης τεσσάρων (4) παιδιών ηλικίας 7-8 ετών με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές και ΔΕΠΥ, σε ένα δημόσιο γενικό σχολείο της Αθήνας. Η έρευνα πραγματοποιείται στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής, για την οποία ελήφθη άδεια από την Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας του Πανεπιστημίου και δόθηκε έγκριση από τη διεύθυνση της σχολικής μονάδας. Επιλέχθηκε δείγμα σκοπιμότητας και κριτηρίων σύμφωνα με τη συγκατάθεση των παιδιών και των γονέων/κηδεμόνων τους. Ακολουθήθηκε σχεδιασμός μελέτης περίπτωσης και χρησιμοποιήθηκε μία ποικιλία  μεθόδων συλλογής δεδομένων, όπως ηχογραφήσεις των ομαδικών συναντήσεων, ομάδα εστίασης με τα παιδιά μετά το πέρας της παρέμβασης, ηχογραφήσεις των μουσικών αλληλεπιδράσεων, ερωτηματολόγια και σημειώσεις στο ημερολόγιο της ερευνήτριας. Τα δεδομένα αναλύθηκαν επαγωγικά θεματικά, με διπλή κωδικοποίηση από δύο ερευνητές και μεθοδολογική τριγωνικοποίηση. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε μικροανάλυση του μουσικού υλικού. Οι παρεμβάσεις περιλάμβαναν δραστηριότητες ροής (π.χ. αυτοσχεδιασμός) και δεκτικές τεχνικές (π.χ. μουσική χαλάρωσης με στοιχεία ενσυνειδητότητας). Από την ανάλυση προέκυψαν στοιχεία σχετικά με την κοινωνική ενσωμάτωση των παιδιών, την ψυχολογική τους ευημερία και την επίδραση της μουσικής.  Συγκεκριμένα, φάνηκε τα παιδιά να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες αλληλεπίδρασης μεταξύ τους, να συγχρονίζονται στις ομαδικές δραστηριότητες, να συμμετέχουν ενεργά και να εκφράζουν θετικά συναισθήματα. Παρόλο που το μικρό δείγμα περιορίζει τη γενικευσιμότητα των ευρημάτων, φαίνεται ότι η ένταξη της μουσικοθεραπείας στο σχολικό πλαίσιο μπορεί να ενισχύσει την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη παιδιών με νευροαναπτυξιακές διαταραχές. 

Θεματικοί Άξονες
  • Συμπερίληψη, περιθωριοποίηση, εκφοβισμός και αποκλεισμός
  • Μουσική στην ειδική αγωγή
Λέξεις-κλειδιά ομαδική μουσικοθεραπεία, θετική ψυχολογία, νευροαναπτυξιακές διαταραχές
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Η Ευφροσύνη (Φρόσω) Ευθυμίου είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών. Κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Μουσικοθεραπεία από το Anglia Ruskin University στο Cambridge και αυτή τη στιγμή είναι υποψήφια διδακτόρισσα στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Ξεκίνησε να εργάζεται στο Λονδίνο για πάνω από πέντε χρόνια σε ειδικά σχολεία ως ειδική παιδαγωγός και μουσικοθεραπεύτρια. Έχει εμπειρία με παιδιά και εφήβους με νευροαναπτυξιακές διαταραχές και άτομα με προβλήματα λόγου και ομιλίας. Σήμερα, εργάζεται ως μουσικοθεραπεύτρια και ειδική παιδαγωγός, στον δημόσιο τομέα ως αναπληρώτρια, και στον ιδιωτικό τομέα σε συνεργασία με αρκετά κέντρα στην Αθήνα.