Από το Γυμνάσιο στο Λύκειο: Μια μελέτη περίπτωσης για τη διαρροή μαθητών από ένα Μουσικό Σχολείο

Ζαχούλης Ζαχαρίας

Προφορική ανακοίνωση: ερευνητική εργασία

Περίληψη

Στα Μουσικά Σχολεία, έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς μουσικής εκπαίδευσης εντός της δημόσιας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα, διαπιστώνεται τα τελευταία χρόνια τάση μειωμένων εγγραφών μαθητών/τριών από το Γυμνάσιο προς το Λύκειο (Πουλοπούλου, 2019). Οι μαθητές/τριες φοιτούν σε αυτά είτε από ενδιαφέρον για τη μουσική, είτε με στόχο την ακαδημαϊκή τους εξέλιξη (Ρήτου & Ακογιούνογλου, 2019). Το φαινόμενο της διακοπής φοίτησης εφήβων μαθητών/τριών από τις μουσικές δραστηριότητες από μουσικές σχολές τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης, παρατηρείται σε υψηλό ποσοστό κυρίως μεταξύ 15-17 ετών (Ruth & Müllensiefen, 2021). Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει το φαινόμενο της διαρροής των μαθητών/τριών της Γ΄ Γυμνασίου από το Μουσικό Σχολείο στη μετάβασή τους στο Λύκειο. Συγκεκριμένα, επιδιώκεται να απαντηθούν ερωτήματα που αφορούν το πώς νοηματοδοτούν οι μαθητές/τριες την εμπειρία τους στο Μουσικό Σχολείο και ποιοι λόγοι τους ωθούν σε αλλαγή Λυκείου. Ακολουθώντας ποιοτικό σχεδιασμό (Ίσαρη & Πουρκός, 2015), πραγματοποιήθηκαν 12 ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις (Ν=12) και 2 ομάδες εστίασης (συνολικό Ν=15) με μαθητές/τριες της Γ΄ Γυμνασίου Μουσικού Σχολείου της ελληνικής περιφέρειας. Με εργαλείο ένα σύντομο ερωτηματολόγιο, επιλέχθηκαν τυχαία αυτοί/αυτές που συμμετείχαν από όσους/ες είχαν δηλώσει την επιθυμία τους να αποχωρήσουν από το συγκεκριμένο σχολείο και να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε άλλο Λύκειο. Τα δεδομένα αναλύθηκαν θεματικά με στόχο να αποτυπωθούν σφαιρικά οι κοινές και διαφορετικές εμπειρίες τους στο Μουσικό Σχολείο. Από την ανάλυση προέκυψε ότι οι λόγοι που οδηγούν στη σκέψη της αποχώρησης φάνηκε να ποικίλλουν, με κάποιους να σχετίζονται με τις ακαδημαϊκές απαιτήσεις, άλλους με την εκπαιδευτική δομή και τις υποδομές του σχολείου, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των μαθητών/τριών και των καθηγητών/τριών, καθώς και άλλοι κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες (Pucihar et al., 2024). Τα ευρήματα καταδεικνύουν την ανάγκη για μια πιο ευέλικτη και υποστηρικτική προσέγγιση στην εκπαίδευση και λειτουργία των Μουσικών Σχολείων, όπου οι μαθητές/τριες θα έχουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής τους εμπειρίας (Evans, 2015). Τέλος, προβάλλεται η ανάγκη για στοχευμένες αλλαγές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, τις διδακτικές μεθόδους και τις συνθήκες φοίτησης, ώστε να ενισχυθεί η διάθεση και το κίνητρο των μαθητών/τριών να συνεχίζουν τις σπουδές τους και στις λυκειακές τάξεις του Μουσικού Σχολείου.

Θεματικοί Άξονες
  • Κοινωνικό μουσικό περιβάλλον
  • Μουσικές εμπειρίες με νόημα
Λέξεις-κλειδιά Μουσικά Σχολεία, διαρροή μαθητών/μαθητριών, σχολική εμπειρία, διακοπή φοίτησης
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Ο Ζαχαρίας Ζαχούλης είναι αριστούχος απόφοιτος του τμήματος Μουσικών Σπουδών με ειδίκευση τη Μουσική Παιδαγωγική και Ψυχολογία της Μουσικής και φοιτητής του μεταπτυχιακού προγράμματος «Μουσική Παιδαγωγική στο Σχολείο και στην Κοινότητα» του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει πολυετή εμπειρία στη διδασκαλία μουσικής σε δημόσια σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σε μουσικοπαιδαγωγικά προγράμματα και μουσικές σχολές. Τα διδακτικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στη διαθεματική και βιωματική προσέγγιση της μουσικής μάθησης.