Ιστορίες με αφορμή τη διεθνή κινητικότητα για διδακτική άσκηση

Τριανταφυλλάκη Αγγελική, Χρυσοστόμου Σμαράγδα, Δημητρακουλάκος, Δημοσθένης, Ιφινόη Δρόσου, Μελπομένη Μπάρκα-Τσιλιγκαρίδου, Βασιλική Μωραΐτου

Θεματική ομαδική παρουσίαση σε μορφή pecha kucha

Περίληψη

Το τριετές Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα Erasmus+ TEAM (Teacher Education Academy for Music, Future-Making, Mobility and Networking in Europe, 2023-2026) αποτελεί ένα μοναδικό, μεγάλης κλίμακας και ιδιαίτερα σημαντικό για την Μουσική Εκπαίδευση έργο, καθώς μελετά την εκπαίδευση εκπαιδευτικών Μουσικής στην Ευρώπη, με στόχο την αναμόρφωση τόσο της αρχικής όσο και της διαρκούς εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών μουσικής και της σχολικής μουσικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη (https://teacher-academy-music.eu/). Ένα από τα πακέτα εργασίας (WP5) εστιάζει στη μελέτη των δράσεων διεθνούς κινητικότητας για διδακτική άσκηση (internships abroad) που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των προγραμμάτων σπουδών των μελλοντικών εκπαιδευτικών μουσικής. 

H διεθνής διδακτική άσκηση (internship abroad) παρέχει ευκαιρίες σε μελλοντικούς εκπαιδευτικούς να διδάξουν στο εξωτερικό, ενισχύοντας τις διαπολιτισμικές τους δεξιότητες και εμπλουτίζοντας το εγχώριο ακαδημαϊκό πρόγραμμα σπουδών (Marx & Moss, 2011). Οι έρευνες αναφέρουν την ανάπτυξη της “ετοιμότητας για εργασία” σε παγκόσμια περιβάλλοντα (Wrench, Neill & Diamond, 2022), την ενίσχυση γλωσσικών δεξιοτήτων και τη βελτίωση προοπτικών επαγγελματικής σταδιοδρομίας. Από τη σκοπιά του ιδρύματος φιλοξενίας οι έρευνες συζητούν τα οφέλη που προκύπτουν μέσα από την διεθνή συνεργασία για τη διδακτική άσκηση (Aamaas, Nodeland & Duesund, 2020). Αρχικά πορίσματα που αναδύονται μέσα από το πρόγραμμα TEAM αναφέρουν την ανάγκη ύπαρξης συγκεκριμένων εργαλείων ανάπτυξης διαπολιτισμικών δεξιοτήτων πριν και κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Στο πρόγραμμα TEAM προβλέπονται τρεις τουλάχιστον κύκλοι εφαρμογής με φοιτητές/τριες από διαφορετικά ιδρύματα να επισκέπτονται σχολεία στο Λουξεμβούργο, τη Λιθουανία και το Μόναχο, μεταξύ άλλων. Στο Pecha Kucha αυτό, θα παρουσιάσουμε έναν από τους κύκλους της εφαρμογής διεθνούς κινητικότητας (international internship) την Άνοιξη 2025 στο Διεθνές Σχολείο του Λουξεμβούργου (International School of Luxembourg - ISL), στο οποίο, τρεις προπτυχιακές φοιτήτριες του ΤΜΣ του ΕΚΠΑ πραγματοποίησαν δίμηνη πρακτική άσκηση (international internship). Οι φοιτήτριες εντάχθηκαν στο ημερήσιο πρόγραμμα του Σχολείου ως εκπαιδευόμενες εκπαιδευτικοί Μουσικής και απόκτησαν εργασιακή εμπειρία σε διεθνές περιβάλλον (διδασκαλία και συναφή εκπαιδευτικά καθήκοντα) με παιδιά ηλικίας 12-18 ετών (Β/Βάθμια εκπαίδευση). 

H μεθοδολογική προσέγγιση για τη συλλογή ερευνητικών δεδομένων καθόλη τη διάρκεια της διδακτικής άσκησης περιλάμβανε: (α) ομαδικές και ατομικές ποιοτικές συνεντεύξεις με τις φοιτήτριες, με προσωπικό του ΤΜΣ και τον μέντορα (πριν και μετά την πρακτική άσκηση), (β) σύντομους ηχογραφημένους ατομικούς αναστοχασμούς των φοιτητριών (3/βδομάδα για 8 εβδομάδες), (γ) άτυπες συζητήσεις με τον μέντορα (πριν και κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης) και (δ) πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που διαμοιραζόταν μέσω διαδικτύου σε τακτά χρονικά διαστήματα. 

Στην παρουσίαση, οι εισηγητές/τριες, αξιοποιώντας κατά κύριο λόγο οπτικοακουστικό υλικό - εικόνες, φωτογραφίες, βίντεο, voice memos - θα μοιραστούν τις εμπειρίες τους από την εν λόγω δράση, εστιάζοντας στις δυσχέρειες και προκλήσεις που ανέκυψαν, καθώς και στις θετικές επιδράσεις και τα οφέλη που προέκυψαν για τον καθέναν ξεχωριστά. Στο παραπάνω πλαίσιο θα γίνει ιδιαίτερη μνεία στην ένταξη της διεθνούς κινητικότητας για διδακτική άσκηση στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών που προετοιμάζουν μελλοντικούς εκπαιδευτικούς μουσικής. Στο τελευταίο δεκάλεπτο της παρουσίασης το κοινό θα κληθεί να μετέχει σε ανοιχτό διάλογο με σκοπό τη διερεύνηση της ένταξης παρόμοιων δράσεων σε προγράμματα σπουδών ελληνικών ανωτάτων ιδρυμάτων και τις δυνατότητες και διαδικασίες συμμετοχής φοιτητών και καθηγητών σε παρόμοιες εκπαιδευτικές δράσεις διεθνούς κινητικότητας.

 

ΤΙΤΛΟΙ ATOMIΚΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ

1. Καθοδηγώντας τους μελλοντικους εκπαιδευτικούς μουσικής. Η σημασία της διδακτικής άσκησης στο πλαίσιο διεθνούς κινητικότητας (Σμαράγδα Χρυσοστόμου)

2. Αναστοχασμοί για την οργάνωση, την υλοποίηση και τον αντίκτυπο στην εκπαίδευση εκπαιδευτικών μουσικής μιας διδακτικής άσκησης σε διεθνές περιβάλλον (Αγγελική Τριανταφυλλάκη)

3. Στοχασμοί και διδάγματα από την πορεία ενός μέντορα: καθοδηγώντας τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς μουσικής σε διεθνές πλαίσιο (Δημοσθένης Δημητρακουλάκος)

4. Οι μαθησιακές εμπειρίες προπτυχιακών φοιτητριών Μουσικής σε ένα ευρωπαϊκο διεθνές σχολείο (Ιφινόη Δρόσου, Μελπομένη Μπάρκα-Τσιλιγκαρίδου, Βασιλική Μωραϊτου)

Θεματικοί Άξονες
  • Προγράμματα σπουδών και κριτική προσέγγιση
Λέξεις-κλειδιά Διεθνής διδακτική άσκηση, εκπαίδευση εκπαιδευτικών Μουσικής, Erasmus+
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

H Aγγελική Τριανταφυλλάκη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Είναι κάτοχος MPhil και PhD από το Πανεπιστήμιο του Cambridge. Από το 2009 δραστηριοποιείται σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών και το ερευνητικό της έργο έχει δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά, συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Έχει εκπονήσει μεταδιδακτορική έρευνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό και μετέχει συστηματικά σε χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα από το 2010. Το 2023 εντάσσεται στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ERASMUS+ TEAM. Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME), μέλος της πενταμελούς επιτροπής της ISME για τη διδακτική οργάνων (IVMTC), μέλος της συντακτικής επιτροπής του International Journal for Music Education (IJME) και των συλλογικών τόμων EPoME της EAS. Είναι αναπληρώτρια συντονίστρια πρακτικής άσκησης ERASMUS+ στο ΤΜΣ ΕΚΠΑ. Ακαδημαϊκή ιστοσελίδα: http://scholar.uoa.gr/a_triant/.

Η Σμαράγδα Χρυσοστόμου είναι Καθηγήτρια Μουσικης Παιδαγωγίας και Διδακτικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, όπου διδάσκει σε προπτυχιακά, μεταπτυχιακά προγράμματα και επιβλέπει διδακτορικές και μεταδιδακτορικές έρευνες. Είναι Συντονίστρια στο πεδίο “Τέχνες και Πολιτισμός” στο έργο “Μετασχηματισμός  και  εμπλουτισμός  του  ψηφιακού  εκπαιδευτικού περιεχομένου για την προσχολική και σχολική εκπαίδευση”. Ήταν μέλος του Συμβουλίου της Διεθνούς Οργάνωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME) και της Επιτροπής για τη Μουσική στα Σχολεία και την Εκπαίδευση των Εκπαιδευτικών (MISTEC Commission) του ίδιου οργανισμού. Είναι διευθύντρια του Εργαστηρίου Μουσικής Παιδαγωγικής και του μεταπτυχιακού προγράμματος Μουσική εκπαίδευση σε τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα, στο ΤΜΣ, ΕΚΠΑ.

Ο Δημοσθένης Δημητρακουλάκος (PhD) είναι Εθνικός Συντονιστής Μουσικής Εκπαίδευσης για το Λουξεμβούργο για την Ευρωπαϊκή Ένωση Μουσικής στα Σχολεία, καθώς και Ακαδημαϊκός Επικεφαλής των Τεχνών στο Διεθνές Σχολείο του Λουξεμβούργου, όπου επιβλέπει την παιδαγωγική και τη σχεδίαση του προγράμματος σπουδών στη μουσική, τις εικαστικές τέχνες, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τεχνολογία σχεδιασμού και την επιστήμη των υπολογιστών. Διδάσκει το International Baccalaureate με ολιστική προσέγγιση της μουσικής εκπαίδευσης μέσω θεωρίας, σύνθεσης, έρευνας και εκτέλεσης. Ο Δημοσθένης υπήρξε σύμβουλος σχεδιασμού του IB Music Curriculum και εξεταστής του IB Music Diploma. Παράλληλα, είναι μουσικός συντάκτης της Editions BIM και μέλος των Συμβουλευτικών Επιτροπών για τη Διεθνή Εταιρεία Έρευνας και Προώθησης της Μουσικής των Πνευστών και του Music Eyes, ενός προγράμματος οπτικής ανάλυσης της μουσικής (music animation).  Πριν εγκατασταθεί στο Λουξεμβούργο, ο Δημοσθένης ήταν τρομπονίστας στη μπάντα του Αμερικανικού Στρατού στη Γερμανία και διηύθυνε μουσικά σύνολα στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Ασία. Είναι πτυχιούχος προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών στη μουσική εκπαίδευση και την μουσική εκτέλεση και ερμηνεία από τα Πανεπιστήμια του Λουξεμβούργου, της Βοστώνης,  της Ιντιάνας και το Ωδείο Oberlin.

Η Ιφινόη Δρόσου είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Έχει συμμετάσχει ενεργά σε συνέδρια που σχετίζονται με τη μουσική, συμπεριλαμβανομένου του WAAE Summit Athens 2024, που συμμετείχε ως εθελόντρια, παρακολούθησε καθώς και παρουσίασε σε panel, καθώς και στο  7th Conference on Acoustic Ecology και στο 21st Quinquennial Congress of the International Musicological Society (IMS 2022) , στα οποία υπήρξε εθελόντρια. Κατέχει πτυχίο αρμονίας και είναι αφοσιωμένο μέλος της Ακαδημαϊκής Χορωδίας Νέων Αθηνών. Έχει επίσης το RSL Level 3 Certificate in Graded Examination in Music Performance Grade 8, με ειδίκευση στη φωνητική. Πέρα από τις ακαδημαϊκές και χορωδιακές της ασχολίες, ασχολείται με τη σύνθεση τραγουδιών και την μουσική παραγωγή, εξερευνώντας συνεχώς νέους τρόπους για να αναπτυχθεί τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο στη συνεχώς εξελισσόμενη μουσική βιομηχανία.

Η Μελπομένη Μπάρκα-Τσιλιγκαρίδου είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο πέμπτο έτος φοίτησής της στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, με ειδίκευση στον τομέα της Μουσικής Τεχνολογίας. Παίζει ντραμς από το 2014, έχει συμμετάσχει σε διάφορα σεμινάρια ντραμς, πήρε το πτυχίο ντραμς Grade 8 του LCM με διάκριση και περίπου έναν χρόνο πριν ξεκίνησε να διδάσκει ντραμς σε ένα τοπικό ωδείο. Ενδιαφέρεται να ακολουθήσει μια καριέρα κυρίως πάνω στη μουσική εκτέλεση, τη μουσική παραγωγή, την ηχοληψία και την ηθοποιία φωνής.

Η Βασιλική Μωραΐτου είναι μουσικός και φοιτήτρια στο ΤΜΣ του ΕΚΠΑ. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα πιάνου για 12 χρόνια και αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε προδιπλωματικό επίπεδο (Ωδείο Κόνταλυ). Πέρα από το πιάνο, συμμετέχει ενεργά ως χορωδός στην Ακαδημαϊκή Χορωδία Νέων Αθηνών υπό τη διεύθυνση του Νίκου Μαλιάρα, με πιο πρόσφατεςεμφανίσεις στο Ηρώδειο, την ΕΛΣ, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Ωδείο Αθηνών κ.ά. Έχει επίσης συμμετάσχει σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις ως τραγουδίστρια, ενώ παράλληλα δραστηριοποιείται και ως μουσικός του δρόμου. Προσωπικοί στόχοι για το μέλλον είναι να εξελιχθεί ως εκπαιδευτικός και μουσικοπαιδαγωγός, καθώς τρέφει πάθος για τα παιδιά.