Η παρούσα μελέτη διερευνά τις δυνατότητες του ατομικού μαθήματος πιάνου ως μέσου για την ενίσχυση της συγκέντρωσης και της αυτορρύθμισης σε παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Αφετηρία αποτελούν οι σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με ΔΕΠΥ όσον αφορά τη διατήρηση της προσοχής, τον έλεγχο των παρορμήσεων και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς τους, στοιχεία που επηρεάζουν την ακαδημαϊκή τους επίδοση και την κοινωνική τους προσαρμογή (Ακογιούνογλου & Βαϊούλη, 2021). Συγκεκριμένα, υποστηρίζεται ότι η μουσική, και ειδικότερα η ενασχόληση με το πιάνο, μπορεί να προσφέρει ένα μοναδικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων (Allen, 2013· Wing et al., 2014· Φυτίκα, 2024). Το ερευνητικό ερώτημα που επιδιώκεται να απαντηθεί είναι το πώς το ατομικό μάθημα πιάνου μπορεί να δομηθεί και να προσαρμοστεί ώστε να βελτιώσει τη συγκέντρωση και την αυτορρύθμιση σε παιδιά με ΔΕΠΥ. Ειδικότερα, εξετάζονται συγκεκριμένες πτυχές του μαθήματος που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων και αναζητά τρόπους αξιοποίησης των δυνατοτήτων της μουσικής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά με ΔΕΠΥ. Με μεθοδολογία συλλογικής μελέτης περίπτωσης, στην έρευνα συμμετείχαν έξι μαθητές με διαγνωσμένη ΔΕΠΥ. Σχεδιάστηκε ένα ειδικό διδακτικό σενάριο, για επτά ατομικά μαθήματα πιάνου διάρκειας 45 λεπτών. Όλα τα μαθήματα μαγνητοσκοπήθηκαν, μεταγράφηκαν πολυτροπικά και αναλύθηκαν θεματικά. Κατά τη διάρκεια όλης της μελέτης υπήρχε συνεχής συνεργασία με τους γονείς αλλά και τις εργοθεραπεύτριες των μαθητών. Από την ανάλυση των δεδομένων φάνηκε ότι το ατομικό μάθημα πιάνου, όταν προσεγγίζεται με συγκεκριμένο τρόπο, μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της συγκέντρωσης και της αυτορρύθμισης σε παιδιά με ΔΕΠΥ. Επίσης αναδείχθηκαν τρόποι με τους οποίους η ενασχόληση με τη μουσική, η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου και η αλληλεπίδραση με τον δάσκαλο μπορούν να βελτιώσουν την προσοχή, τον έλεγχο των παρορμήσεων και τη συναισθηματική ρύθμιση της συμπεριφοράς των μαθητών. Συμπερασματικά, φαίνεται το ατομικό μάθημα πιάνου μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για την υποστήριξη παιδιών με ΔΕΠΥ. Μέσω της κατάλληλης προσαρμογής του μαθήματος, της αξιοποίησης της μουσικής και της δημιουργίας ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος, είναι δυνατόν να ενισχυθούν η συγκέντρωση και η αυτορρύθμιση, βελτιώνοντας, κατ’ επέκταση, την ακαδημαϊκή επίδοση, την κοινωνική προσαρμογή και την ποιότητα ζωής των παιδιών αυτών (Μάσχα & Καραδήμας, 2012).

• Συμπερίληψη, περιθωριοποίηση, εκφοβισμός και αποκλεισμός
• Μουσική στην ειδική αγωγή

Η Ναυσικά-Μαρία Φρόνιμου είναι νέα επιστήμονας, κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στη Μουσική Παιδαγωγική (απόφοιτη του ΠΜΣ «Μουσική Παιδαγωγική στο Σχολείο και στην Κοινότητα») από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Κατέχει πτυχίο Μουσικών Επιστημών από το ίδιο Τμήμα με πρωτεύον αντικείμενο σπουδών τη Φιλοσοφία Αισθητική και Σημειολογία της Μουσικής και δευτερεύον την Παιδαγωγική του Πιάνου στο οποίο εκτός από την πανεπιστημιακή κατάρτιση έχει κάνει και ωδειακές σπουδές.  Ασχολείται επαγγελματικά με την μουσική διδασκαλία και τη διδασκαλία του πιάνου σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και ενήλικες. Τα τελευταία τρία χρόνια στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών της  ασχολήθηκε  συστηματικά με τη διδασκαλία του πιάνου σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ και συνοδές μαθησιακές δυσκολίες. Στα επιστημονικά της ενδιαφέροντα συγκαταλέγεται επίσης ο σχεδιασμός και η υλοποίηση παιδαγωγικών διακαλλιτεχνικών προγραμμάτων. Από το 2021 επιμελείται τα παιδαγωγικά προγράμματα του Μουσείου Σολωμού της Κέρκυρας (Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών).  Έχει συμμετάσχει σε ημερίδες και συνέδρια στην Ελλάδα και είναι μέλος της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (Ε.Ε.Μ.Ε.) και της Ελληνικής  Μουσικολογικής Εταιρείας (Ε.Μ.Ε.)

Η Μίτσυ Ακογιούνογλου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσικοθεραπείας και Συμπεριληπτικών Μουσικών Πρακτικών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Σπούδασε μουσικοθεραπεία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Michigan State University, ΗΠΑ, και σε διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Για την τριετία 2023-2026 εκπροσωπεί συλλόγους μουσικοθεραπείας της Ευρώπης στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Μουσικοθεραπείας και είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Μουσικοθεραπείας. Είναι μέλος της επιστημονικής επιτροπής του περιοδικού Μουσικοπαιδαγωγικά, μέλος της συντακτικής ομάδας του Approaches: Ένα Διεπιστημονικό Περιοδικό Μουσικοθεραπείας, συνεπιμελήτρια της πηγής ανοικτής πρόσβασης Λεξικό Μουσικοθεραπείας: Τόπος Διεπιστημονικών Συναντήσεων, και μία από τις δύο προέδρους της Οργανωτικής Επιτροπής του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου της Ε.Ε.Μ.Ε.