Το μουσικό θέατρο, ως ολικό έργο τέχνης (Gesamtkunstwerk), συνδυάζει τέχνες όπως μουσική, υποκριτική, χορό, σκηνογραφία και λογοτεχνία (Salzman & Desi, 2008). Στην τυπική εκπαίδευση, το μουσικό θέατρο προάγει τη βιωματική μάθηση και λειτουργεί ως μέσο πολυδιάστατης μάθησης, ενσωματώνοντας διαφορετικά εκφραστικά μέσα που επιτρέπουν σε όλους τους εκπαιδευόμενους, ανεξαρτήτως ικανοτήτων και δεξιοτήτων, να συμμετέχουν ενεργά (Baines, 2008· Pagliano, 2012). Σε μη τυπικά – κοινοτικά περιβάλλοντα, όπως δομές, καλλιτεχνικά εργαστήρια, πολιτιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, το μουσικό θέατρο λειτουργεί ως μέσο προσωπικής έκφρασης και ενδυνάμωσης. Παρέχει χώρο για αυτοέκφραση, κοινωνική αλληλεπίδραση και ανάπτυξη δεξιοτήτων. Μέσα από συλλογικές καλλιτεχνικές δράσεις, οι συμμετέχοντες αναπτύσσουν δημιουργικές δεξιότητες, επικοινωνούν πέρα από γλωσσικούς ή κοινωνικούς περιορισμούς και διαμορφώνουν την αίσθηση του ανήκειν. (Τσακίρογλου, 2023). 

Η παρούσα εισήγηση επιχειρεί μια οπτική του μουσικού θεάτρου ως συμπεριληπτικού παιδαγωγικού εργαλείου, εστιάζοντας στη διαθεματική του φύση και στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ενσωματωθεί σε ποικίλα εκπαιδευτικά και κοινοτικά περιβάλλοντα. Η εισήγηση βασίζεται σε βιβλιογραφική επισκόπηση (θεματική ανασκόπηση), με αναλυτικά κριτήρια που αφορούν στην εφαρμογή των αρχών του Καθολικού Σχεδιασμού για τη Μάθηση (UDL), της πολυαισθητηριακής εκπαίδευσης και των κοινοτικών τεχνών στο μουσικό θέατρο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διασύνδεση αυτών των αρχών με πρακτικές συμπερίληψης, συμμετοχής και καλλιτεχνικής έκφρασης. Η οπτική που προτείνεται αφορά στην ανασύνθεση αυτών των παιδαγωγικών και κοινωνικών θεωριών μέσα από το πρίσμα του μουσικού θεάτρου, όχι απλώς ως παραστατικής τέχνης, αλλά ως δυναμικού εργαλείου πολιτισμικής δημοκρατίας. 

Η παρούσα μελέτη αποτελεί μία προσωπική συνθετική θεώρηση των τριών παραμέτρων που πραγματεύεται η παρουσίαση, και στοχεύει να ορίσει εκ νέου το μουσικό θέατρο και να το αναδείξει ως μία μορφή τέχνης η οποία ενσωματώνει τις αρχές του καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση, της πολυαισθητηριακής εκπαίδευσης και των κοινοτικών τεχνών, και εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί συμπεριληπτικά σε ποικίλα τυπικά και μη τυπικά/κοινοτικά πλαίσια.

Συμπερασματικά, η εισήγηση αναδεικνύει το μουσικό θέατρο ως φορέα κοινωνικής αλλαγής και προτείνει τη χρήση του ως συμμετοχικό, προσβάσιμο, διαπολιτισμικό και συμπεριληπτικό μοντέλο, που προάγει τη δημιουργικότητα, την ενσυναίσθηση και τη συλλογική δράση. 

• Εμπειρίες, αξίες και πρακτικές της μουσικής και ηχητικής εκπαίδευσης
• Κοινωνικό μουσικό περιβάλλον
• Συμπερίληψη, περιθωριοποίηση, εκφοβισμός και αποκλεισμός
• Μουσική εκπαίδευση για την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα
• Διαθεματικές προσεγγίσεις στη μουσική εκπαίδευση
• Μουσικές εμπειρίες με νόημα
• Μουσική ψυχολογία και ταυτότητες
• Μουσική και κοινότητες

Ο Τσακίρογλου Χρήστος είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού Μουσική και Κοινωνία με ειδίκευση «Μουσική Εκπαίδευση και Κοινοτική Μουσική», και πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πα.Μακ., με ειδίκευση στις «Εφαρμοσμένες Μουσικές Σπουδές - Μουσική Εκπαίδευση». Είναι διπλωματούχος μονωδίας, βιολιού και πτυχιούχος Ανώτερων Θεωρητικών. Έχει εμφανιστεί σε Ελλάδα, Ιταλία, Γερμανία και Λευκορωσία, και έχει παρακολουθήσει συνέδρια, ημερίδες και σεμινάρια μουσικοπαιδαγωγικού περιεχομένου, καθώς και masterclasses διεύθυνσης χορωδίας. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη φωνητική μουσική, την κοινοτική μουσική, τη διαπολιτισμική μουσική εκπαίδευση και τις μουσικές ταυτότητες. Είναι ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ). Εργάζεται ως εκπαιδευτικός μουσικής στη Β/θμια εκπαίδευση και σε ωδεία, ενώ παράλληλα έχει καλλιτεχνική δραστηριότητα ως μονωδός και χορωδός.