Μουσικά Σχολεία και Καινοτομίες στα Προγράμματα Σπουδών: Κριτική Προσέγγιση και Προοπτικές
Βασιλική Ζεπάτου, Κερασοβίτης Κωνσταντίνος, Σταυρουλάκη Αναστασία, Σιάσος Σπύρος, Κολιάδη - Τηλιακού Ανθούλα, Τσέλιγκα Πολυξένη
Στρογγυλή τράπεζα
| Περίληψη |
Η παρούσα Στρογγυλή Τράπεζα σχετίζεται με τους στόχους του Συνεδρίου αναφορικά με τα ποικίλα περιβάλλοντα ως παράγοντες συνδιαμόρφωσης αξιών της μουσικής μάθησης. Η συζήτηση επικεντρώνεται στη Φιλοσοφία του θεσμού των Μουσικών Σχολείων (ΜΣ) ως εκπαιδευτικού πλαισίου που εξασφαλίζει την αρμονική συνύπαρξη μουσικής και γενικής παιδείας, διαμορφώνοντας πολυδιάστατα περιβάλλοντα μάθησης. Ταυτοχρόνως εντάσσεται στον άξονα «Προγράμματα Σπουδών και Κριτική Προσέγγιση» εστιάζοντας στη δομή, τις προκλήσεις, τις δημιουργικές πτυχές και καινοτομίες των Προγραμμάτων Σπουδών (ΠΣ) στα ΜΣ της Ελλάδας και τις δυνατότητες αναμόρφωσής τους. Μέσω ενός γόνιμου διαλόγου μεταξύ εκπαιδευτικών/ερευνητών υπηρετούντων σε ΜΣ, επιχειρείται η ανάδειξη σημαντικών χαρακτηριστικών του θεσμού, η διερεύνηση σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων ενίσχυσης της καλλιτεχνικής έκφρασης των μαθητών και η διατύπωση βιώσιμων προτάσεων για τη λειτουργικότητα και τον εμπλουτισμό των ΠΣ. Επιπλέον, επιχειρείται μια διάδραση μεταξύ των εισηγητών, καθώς υπάρχει ένας “κοινός τόπος” ανάμεσα στα διάφορα ΠΣ, συνεπώς η μεταξύ τους αλληλεπίδραση και όσμωση δύναται να στοχεύσει σε μια πιο καινοτόμα, πολυδιάστατη και δημιουργική εφαρμογή τους. H πρώτη εισήγηση αναφέρεται στην έννοια της πολύτεχνης έκφρασης και στις εκφάνσεις της στο θεσμό των ΜΣ ως καινοτόμο στοιχείο που παρωθεί τη δημιουργική συμπόρευση της μουσικής με τις άλλες τέχνες και ως πραγμάτωση σε επίπεδο σχολείων και μαθημάτων, με την αναφορά πολύτεχνων έργων και δρώμενων. Η δεύτερη τοποθέτηση εστιάζει στη θέση των Μουσικών Συνόλων στα ΠΣ, τις προκλήσεις και τις προοπτικές εξέλιξής τους και θα διατυπωθούν προτάσεις βιωσιμότητας και ενίσχυσης της εκπαιδευτικής τους αξίας. Στην τρίτη παρουσίαση γίνεται αναφορά στο υπάρχον ΠΣ στα Θεωρητικά της Μουσικής, το οποίο προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη μουσική εκπαίδευση, αλλά χρήζει εκσυγχρονισμού για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες παιδαγωγικές απαιτήσεις. Η επόμενη εισήγηση θα επικεντρωθεί στη μετάδοση στοιχείων του παραδοσιακού πολιτισμού στους μαθητές του ΜΣ σήμερα, μέσα από το τρίπτυχο των μαθημάτων της Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, του παραδοσιακού οργάνου αναφοράς στα περισσότερα σχολεία (ταμπουράς) και των ελληνικών παραδοσιακών χορών. Η πέμπτη παρουσίαση αναφέρεται στα ΠΣ του Υποχρεωτικό Πιάνου ως μια παρακαταθήκη ποικίλων ιδεών και πρακτικών, αλλά και στις προοπτικές μιας βιώσιμης εφαρμογής τους σύμφωνα με απόψεις εκπαιδευτικών και μαθητών. Η τελευταία παρουσίαση, με αφορμή την απουσία ΠΣ για το ακορντεόν στα ΜΣ και απέναντι στην πρόκληση μιας εξαρχής κατασκευής του, θέτει στο επίκεντρο του προβληματισμού το περιεχόμενο, με γνώμονα το φιλοσοφικό υπόβαθρο που υπαγορεύει τις εκάστοτε επιλογές και εμπεριέχει όλες εκείνες τις παιδαγωγικές, πολιτισμικές, ηθικές, αισθητικές, κοινωνικές, πολιτικές, αλλά και αυτό-αναφορικές αιτιολογήσεις που συνεχώς αναδιαμορφώνουν τις παραμέτρους του δίπτυχου διδασκαλίας-μάθησης. Καθώς λοιπόν μια ευρεία μουσική εκπαίδευση απαιτεί ποικίλα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και πολλαπλές μουσικές εμπειρίες, τα ΜΣ φέρουν από τη φύση τους τη δυναμική μιας ιδιότυπης εξωστρέφειας και διάχυσης (Tsimpouri & Koliadi-Tiliakou, 2024), συντελούν στη διαμόρφωση μιας μουσικής κουλτούρας και ταυτότητας (Θεολόγος, 2021), επιδρούν στις σχέσεις σχολείου-οικογένειας (Σιάσος, 2019), ενώ η εξέταση «στοιχείων» του παρελθόντος και το βίωμα του παρόντος των ΜΣ μπορούν να οδηγήσουν στο μέλλον, χωρίς να «σβήσουμε κομμάτια» ζωτικής σημασίας (Ζεπάτου, 2021). Οι εισηγητές θέτουν σε διάλογο ποικίλες πτυχές και ζητήματα ως βάση για τη βελτίωση και βιώσιμη αναβάθμιση των ΠΣ, αναδεικνύοντας πολλαπλές δυνατότητες για μουσικές αλληλεπιδράσεις με ευαισθησία, αισθητική και νόημα. |
|---|---|
| Θεματικοί Άξονες |
|
| Λέξεις-κλειδιά | Μουσικά Σχολεία, Προγράμματα Σπουδών, Καινοτομίες, Κριτικές Προσεγγίσεις |
| Γλώσσα παρουσίασης | Ελληνική |
| Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών |
Ανθούλα Κολιάδη - Τηλιακού: Διδάκτορας Μουσικής Παιδαγωγικής (ΤΜΣ ΕΚΠΑ), κάτοχος Μεταπτυχιακού Τίτλου ΜΑ in Music Education (Πανεπιστήμιο Reading Μεγάλης Βρετανίας/υποτροφία ΙΚΥ), Πτυχιούχος ΦΠΨ και ΠΤΔΕ (ΕΚΠΑ), Διπλωματούχος Φούγκας (Ελληνικό Ωδείο) και Πτυχιούχος Πιάνου (Εθνικό Ωδείο). Εργάζεται ως καθηγήτρια Πιάνου (Μουσικό Σχολείο Ρόδου) και ως μουσικοπαιδαγωγός σε παιδικούς σταθμούς και ωδεία. Υπήρξε επιμορφώτρια/εμψυχώτρια σε ομάδες νηπιαγωγών/βρεφονηπιοκόμων, καθηγήτρια Μουσικής στην Πρωτοβάθμια και Φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Εμψυχώτρια στο Πρόγραμμα «ΜΕΛΙΝΑ», εκπονήτρια στα ΠΣ του ΙΕΠ για το Πιάνο στα Μουσικά Σχολεία, εισηγήτρια σε σεμινάρια/Συνέδρια, συγγραφέας άρθρων, μέλος ΔΣ της ΕΕΜΕ και επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας της ΕΕΜΕ για τα Μουσικά Σχολεία. Βασιλική Ζεπάτου: Καθηγήτρια Πιάνου Μουσικού Σχολείου Αλίμου. Δίπλωμα Πιάνου Ωδείου Αθηνών, Πολιτικός Μηχανικός και Διδάκτωρ Μηχανικός Ε.Μ.Π. Εισηγήσεις/δημοσιεύσεις: 1ο Συνέδριο Μουσικών Σχολείων (Μ.Σ.) (1995), Συνέδριο ΕΑS (2000), Περιοδικό «Μουσική στην Πρώτη Βαθμίδα» (2008), 7ο - 9ο Συνέδριο Ε.Ε.Μ.Ε. κ.ά. Δράσεις: Ε.Π.Π.Σ. & Π.Σ. Μουσικής Αγωγής: έργο Αισθητικής Αγωγής Π.Ι. (1997-2000), μέλος/contact person ΕΑS (2000-2004). Υ.ΠΑΙ.Θ.A.: γραμματέας Συντονιστικής Επιτροπής Ομάδων Εργασίας Π.Σ. Μ.Σ. (2000), συντονίστρια ανάπτυξης δικτύου τηλεδιδασκαλίας Μ.Σ. (2000-2002), μέλος Ομάδας Εργασίας έργου επιμόρφωσης εκπαιδευτικών στις Τ.Π.Ε. (2001-2004), γραμματέας Καλλιτεχνικής Επιτροπής Μ.Σ. (2010-2013), Αξιολογήτρια Π.Σ.-Οδηγού Εκπαιδευτικού Πιάνου Μ.Σ.: Πράξη Νέου Σχολείου Ι.Ε.Π. (2014-15), Συντονίστρια Πρακτικής Άσκησης φοιτητών Τ.Μ.Σ.-Ε.Κ.Π.Α. στο Μ.Σ. Αλίμου (2015-σήμερα). Ο Κερασοβίτης Κωνσταντίνος είναι μουσικολόγος, εκπαιδευτικός μουσικής και υποψήφιος διδάκτορας μουσικής παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Είναι απόφοιτος του Τ.Μ.Σ. του Ιονίου Πανεπιστημίου, κάτοχος μεταπτυχιακού στη «Μουσική Παιδαγωγική» από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και πτυχιούχος Ανωτέρων Θεωρητικών (Φυγής), Πιάνου και Ακορντεόν. Επιπλέον, είναι πτυχιούχος της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του ΕΑΠ, με ειδίκευση στις «Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό». Από το 2002 διδάσκει μουσική στην ιδιωτική εκπαίδευση, στη δημόσια Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, καθώς και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζουν στη διδακτική της μουσικής, και στις κοινωνικοπολιτισμικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις της μουσικής εκπαίδευσης. Έχει δημοσιεύσει εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Η Αναστασία Σταυρουλάκη είναι πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ., κάτοχος πτυχίων Ανώτερων Θεωρητικών, Τρομπέτας και Βυζαντινής Μουσικής. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος από το Π.Τ.Δ.Ε του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το 2015 δημιούργησε το ιστολόγιο «Παίζω με Μουσική!». Έχει συμμετάσχει ως επιμορφώτρια σε σεμινάρια μουσικοπαιδαγωγικού ενδιαφέροντος, έχει λάβει μέρος με εισηγήσεις της σε συνέδρια και ημερίδες και έχουν δημοσιευθεί άρθρα της σε περιοδικά. Η επιστημονική και ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στους τομείς της Μουσικής Παιδαγωγικής και της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. Ο Σπύρος Σιάσος είναι υποψήφιος Διδάκτορας του Τ.Μ.Σ. του Ιονίου Πανεπιστημίου. Θέμα της Διδακτορικής Διατριβής του είναι η τέχνη και η παιδαγωγική του ταμπουρά στο περιβάλλον των Μουσικών Σχολείων. Είναι απόφοιτος του Τ.Μ.Σ. του ΕΚΠΑ, Μουσικής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Neofit Rilsky της Βουλγαρίας, του Μεταπτυχιακού «Εκπαίδευση και Πολιτισμός» του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου και του Μεταπτυχιακού «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός» της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Έχει Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής και Πτυχίο Φυγής. Μελέτησε την τέχνη του τούρκικου saz με τους Ross Daly, Mehmet Erenler και Erdal Erzincan και του πέρσικου setar με τον Hamid Modebassem. Από το 2002 διδάσκει Μουσική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Πολυξένη Τσέλιγκα: Κάτοχος Πτυχίου Τμήματος Μουσικών Σπουδών από το ΕΚΠΑ και Μεταπτυχιακού στην Ψυχολογία της Μουσικής στο Πανεπιστήμιο του Sheffield (Υπότροφος ΙΚΥ και Ιδρύματος Βουδούρη). Στις μουσικές σπουδές της περιλαμβάνονται πτυχία στην Ευρωπαϊκή Μουσική Θεωρία (Αρμονία-Αντίστιξη-Φούγκα) και στο Ακορντεόν. Συμμετείχε ενεργά σε μαθήματα, σεμινάρια και master classes με διακεκριμένους καλλιτέχνες, καθώς και σε σεμινάρια Μουσικοθεραπείας, Ειδικής Αγωγής και Θεραπειών μέσω Τέχνης. Μέλος ορχηστρών και συνόλων, έχει εμφανιστεί σε πολλές συναυλίες και φεστιβάλ, θεατρικές παραστάσεις, δισκογραφία και άλλες εκδηλώσεις. Διδάσκει ακορντεόν στα ΜΣ από το 2010. Μέλος της ομάδας της ΕΕΜΕ για τα ΜΣ και υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με θέμα τη Διδακτική του Ακορντεόν. |