«Ρεπερτόριο Ελλήνων συνθετών στο μάθημα πιάνου: Η περίπτωση του Ντίνου Κωνσταντινίδη»

Ευφροσύνη Αστ. Κτιστάκη

Προφορική ανακοίνωση: ερευνητική εργασία

Περίληψη

Η ενασχόληση μαθητών πιάνου των Μουσικών Σχολείων με ρεπερτόριο που προέρχεται από τη σύγχρονη έντεχνη ελληνική μουσική δημιουργία είναι σημαντική για πολλούς λόγους. Εκτός από την αδιαμφισβήτητη παιδαγωγική αξία που παρέχει, η οποία ενισχύεται και από την ενδεικτική λίστα έργων που παρατίθεται στην Ομάδα Γ: «Έργο κλασικής ή μετέπειτα περιόδου» από το 2ο κιόλας επίπεδο του υποχρεωτικού πιάνου, όπως παρουσιάζεται στα «Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών Μαθημάτων Μουσικής παιδείας για τα Μουσικά Σχολεία» (ΦΕΚ 2858/28-12-2015), οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την ελληνική μουσική παραγωγή και αναπτύσσουν μια ισχυρή μουσική ταυτότητα.

Η παρούσα εισήγηση επικεντρώνεται στα έργα για σόλο πιάνο του Έλληνα συνθέτη, μαέστρου, παιδαγωγού και βιολονίστα Ντίνου Κωνσταντινίδη, που μολονότι δραστηριοποιήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο εξωτερικό (Η.Π.Α.) και ‘εναρμονίστηκε’ με ρεύματα και τεχνοτροπίες που κυριάρχησαν στον παγκόσμιο μουσικό χάρτη, δεν έπαψε ποτέ να ενσωματώνει το ‘ελληνικό στοιχείο’ στις συνθέσεις του. Ακούσματα από το μακρινό και κοντινό παρελθόν (‘αρχαίο ελληνικό στοιχείο’ – ‘στοιχεία της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής’) εμφανίζονται συγκεκαλυμμένα σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε πολυρρυθμικές κατασκευές και clusters συνθέτοντας το προσωπικό του ιδίωμα. Σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο για την κατανόηση της μουσικής του Κωνσταντινίδη αποτελούν οι προγραμματικές σημειώσεις που συνοδεύουν τα έργα και παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των μουσικών του επιρροών και τις τεχνικές που χρησιμοποιεί. Μέσα από την ανάλυση και ερμηνεία οι μαθητές αναπτύσσουν την κριτική σκέψη και τη μουσική αντίληψη αναγνωρίζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι παραδοσιακές φόρμες μετασχηματίζονται και προσαρμόζονται στις μουσικές απαιτήσεις της εποχής τους. Παράλληλα προσφέρεται η δυνατότητα να εξελιχθούν εκφραστικά και τεχνικά. Το συγκεκριμένο ρεπερτόριο προϋποθέτει ρυθμική ευχέρεια και ικανότητα σε γρήγορες εναλλαγές δυναμικής και απευθύνεται σε μαθητές πιάνου σε προχωρημένο επίπεδο.

Θεματικοί Άξονες
  • Προγράμματα σπουδών και κριτική προσέγγιση
  • Ιστορικές και πολιτισμικές διαστάσεις και σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές
  • Μουσικές εμπειρίες με νόημα
Λέξεις-κλειδιά Ντίνος Κωνσταντινίδης, έργα για σόλο πιάνο στο Μουσικό Σχολείο, σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία, πρόγραμμα σπουδών, προχωρημένο επίπεδο
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Διδάκτωρ του Τ.Μ.Σ. του Ιονίου Πανεπιστημίου, κάτοχος Μεταπτυχιακού Σολιστικού Διπλώματος και Διπλώματος Ειδίκευσης Πιάνου (Hochschule für Musik Saar με Υποτροφία εξαιρετικών επιδόσεων), απόφοιτος της Berufsfachschule für Musik Bad Königshofen και κάτοχος Πτυχίων Αρμονίας και Ανώτερων Θεωρητικών (Δ.Ω.Λ., Σ.Ω.Λ.). Διδάσκει πιάνο και διευθύνει το σύνολο «Μιούζικαλ και Μουσικής Κινηματογράφου» του ΜΣ Λάρισας. Μετέφρασε όπερες και μιούζικαλ, ηχογράφησε το CD “Dinos Constantinides: Solo Piano Works” (Centaur, 2018) λαμβάνοντας εγκωμιαστικές κριτικές (‘Fanfare Magazine’) και συμμετείχε στους δίσκους «Ηλιαχτίδες» (Subways Music, 2020) και “Vocal works” (Irida music, 2024) των συνθετών Άλκη Μπαλτά και Σπύρου Δεληγιαννόπουλου. Ως σολίστ συνέπραξε με τις “Costanta Symphony Orchestra” και «Συμφωνική Ορχήστρα Λάρισας» και εμφανίστηκε στο Carnegie Hall/Weill Recital Hall.