Antón García Abril, Toreros: μια εναλλακτική διδακτική πρόταση μαθήματος πιάνου

Μιχαήλ Τσιαΐρας

Προφορική ανακοίνωση: πρακτική εφαρμογή

Περίληψη

Η διδασκαλία του πιάνου στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα χαρακτηρίζεται από μονομέρεια καθώς τα ισχύοντα προγράμματα σπουδών (ωδείων και μουσικών σχολείων) προτείνουν κυρίως συνθέσεις κεντροευρωπαίων συνθετών. Ο εμπλουτισμός του διδακτικού ρεπερτορίου μπορεί να συντελεστεί με την προσθήκη έργων Ισπανών συνθετών που έχουν εμπνευστεί από το φλαμένκο. Ο ρυθμικός χαρακτήρας των χορών φλαμένκο, η εκφραστικότητα των μελωδιών που παραπέμπουν στο cante jondo, η παρουσία του φρύγιου τρόπου και η μίμηση του παιξίματος της κιθάρας, προσδίδουν σε αυτά τα έργα μοναδική ταυτότητα, καθιστώντας τα ιδιαίτερα θελκτικά και ωφέλιμα για τους/τις μαθητές/τριες. Καθώς οι εκπαιδευτικοί του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος δεν είναι εξοικειωμένοι με το συγκεκριμένο ρεπερτόριο, κρίνεται σκόπιμη η παροχή σχετικών διδακτικών κατευθύνσεων (Τσιαΐρας, 2022). 

Η προτεινόμενη διδακτική πρόταση σχεδιάστηκε με αφορμή το κομμάτι Toreros του Αntón García Abril (1933-2021), ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Ισπανούς συνθέτες. Προέρχεται από τα Cuadernos de Adriana, μιας συλλογής κομματιών για μαθητευόμενους πιανίστες σε 3 τεύχη. Οι Toreros, από το τρίτο τεύχος, αναφέρονται στις ταυρομαχίες και έχουν εμπνευστεί από το φλαμένκο. 

Με αφετηρία το συγκεκριμένο κομμάτι προτείνεται ένα ολιστικό σχέδιο μαθήματος που περιλαμβάνει τα βασικά μουσικά χαρακτηριστικά του, διδακτικές κατευθύνσεις αναφορικά με την εκτέλεσή του, ένα φύλλο εργασίας με δραστηριότητες για τη βαθύτερη κατανόηση του έργου και την καλλιέργεια των μαθητικών μουσικών δεξιοτήτων (Jacobson, 2015). Συμπεριλαμβάνεται η χρήση του διαδικτύου (Baker - Jordan, 2003), ενώ για την αξιολόγηση της μαθητικής εκτέλεσης του κομματιού, προτείνονται ρουμπρίκες αναλυτικής προσέγγισης (Πετροπούλου, Κασιμάτη & Ρετάλης, 2015).

H σύνδεση των παραπάνω διαφορετικών δραστηριοτήτων με το διδασκόμενο κομμάτι αποτελεί μια απόπειρα κατάργησης των διαχωριστικών γραμμών μεταξύ των διαφόρων διδακτικών αντικειμένων, στοχεύοντας στην ανάπτυξη της συνολικής μουσικότητας του μαθητή. Καθώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για τη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής προσωπικότητας του/της μαθητή/τριας, προτείνεται η διδακτική σύνδεσή τους με το διδασκόμενο ρεπερτόριο (Harris, 2014).

Η μελέτη της προτεινόμενης διδακτικής μεθοδολογίας έγινε τα σχολικά έτη 2019-2020 και 2020-2021 και αποτέλεσε τη βάση για τη σύνταξη στης παρούσας πρότασης. Βασίστηκε στην παρατήρηση της επίδοσης δύο μαθητών ωδείου ηλικίας έντεκα και δεκατριών ετών, καθώς επίσης και στη συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τους συμμετέχοντες στην έρευνα. 

Θεματικοί Άξονες
  • Διαθεματικές προσεγγίσεις στη μουσική εκπαίδευση
  • Ιστορικές και πολιτισμικές διαστάσεις και σύγχρονες εκπαιδευτικές πρακτικές
Λέξεις-κλειδιά Antón García Abril, Cuadernos de Adriana, Toreros, φλαμένκο, ολιστική διδακτική μεθοδολογία μαθήματος πιάνου
Γλώσσα παρουσίασης Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Ο πιανίστας Τσιαΐρας Μιχάλης αποφοίτησε σε μικρή ηλικία από το Ωδείο Σερρών παίρνοντας το Δίπλωμα πιάνου και τα Πτυχία Αρμονίας, Αντίστιξης και Φούγκας. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με την Τατιάνα Παπαδοπούλου και το Real Conservatorio Superior de Musica de Madrid με τον Guillermo González. Ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο στη Μουσική Ερμηνεία – Διδακτική του πιάνου. Παρακολούθησε πολλά σεμινάρια με καταξιωμένους καλλιτέχνες και του έχουν απονεμηθεί υποτροφίες και διακρίσεις σε διαγωνισμούς πιάνου. Έχει εμφανιστεί σε πολυάριθμες συναυλίες και έχει δώσει σειρά επιμορφωτικών διαλέξεων-ρεσιτάλ σε πολλά μουσικά σχολεία. Διδάσκει πιάνο στο Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης.