Το ακορντεόν είναι ένα όργανο, που -σύμφωνα με στοιχεία που συλλέχθηκαν ή επικαιροποιήθηκαν τον Φεβρουάριο του 2022- διδάσκεται για το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022 σε τουλάχιστον 35 από τα 51 Μουσικά Σχολεία της Ελλάδας. Καθώς δεν υπάρχει θεσμοθετημένο από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών για τα Μουσικά Σχολεία, επαφίεται στην κρίση και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών το περιεχόμενο, η στοχοθεσία και η μέθοδος με την οποία θα διδαχθεί.  Ταυτόχρονα επικρατεί μια σύγχυση ως προς την ταυτότητα, το ρεπερτόριο, την τεχνική και το ρόλο του συγκεκριμένου οργάνου, το οποίο αντιμετωπίζεται είτε ως όργανο της λαϊκής-παραδοσιακής, είτε της κλασικής-ευρωπαϊκής μουσικής,  τις περισσότερες φορές χωρίς ανταλλαγή και επικοινωνία μεταξύ των δυο αυτών στεγανών, όπως διαπιστώνεται από τις προκαταρκτικές επαφές, συνομιλίες και συνεντεύξεις με τους εκπαιδευτικούς. Και οι δύο προσεγγίσεις διαθέτουν ιστορικά ερείσματα και θεωρητικές βάσεις, έχοντας μεγάλη συνεισφορά στους τρόπους και τα μέσα για να εκπαιδευτεί κανείς ως μουσικός. Συχνά όμως, παρουσιάζονται ανεπαρκείς, τόσο στο να στοιχειοθετήσουν μια ουσιαστική, ολοκληρωμένη και αυτό-νοηματοδοτούμενη σπουδή πάνω στο όργανο, όσο και στο να συμπορευτούν με τις επιταγές της σύγχρονης εκπαίδευσης και της κοινωνικής πραγματικότητας, που είναι μεταξύ άλλων η πολύ-πολιτισμικότητα, η δημιουργική συνύπαρξη και ο πλουραλισμός.

Η μέχρι τώρα μουσική εκπαίδευση χαρακτηρίζεται ως ένας «πολιτισμικός ιμπεριαλισμός» (Dunbar-Hall & Wemyss, 2000), « με κύριο μέλημά της πως να κάνουμε πιο αποτελεσματικά αυτό που κάνουμε ήδη και όχι η πρόθεση με την οποία το κάνουμε ή σε τι αποσκοπούν αυτές οι πράξεις» (Bowman, 2005). Αντίθετα, αυτό που χρειάζεται, είναι ο σχεδιασμός και η παράδοση της γνώσης και των δεξιοτήτων με βάση τις εμπειρίες, τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των μαθητών, προσφέροντας σε όλους «την ευκαιρία να συνδέσουν με τη μουσική θέματα και ιδέες που τους είναι οικεία» (de Villiers,2021).  Αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να αφήσει ανεπηρέαστο τον εκπαιδευτικό, που χρειάζεται να αναστοχαστεί, ενδεχομένως να αναθεωρήσει, να αναδημιουργήσει και να επαναπροσδιορίσει τις γνώσεις και την αυτοαντίληψή του, καθιστώντας έτσι την «ενεργή μάθηση» μια εκατέρωθεν μεταμορφωτική εμπειρία. 

Το αναλυτικό πρόγραμμα που θα διαμορφωθεί για το  όργανο, πέρα από αποφάσεις για την διδακτέα ύλη, την κατηγοριοποίησή της και την κατανομή της σε επίπεδα, θα πρέπει, σύμφωνα με τον Richardson (2007) να πραγματεύεται «ευρύτερα θέματα της ηθικής, της κουλτούρας και των αξιών, της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ελευθερίας, της αριστείας και της συμπερίληψης». Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μιας  ολιστικής  προσέγγισης για τη μουσική, πέρα από χρονολογικές, ειδολογικές ή  χωρικές κατατμήσεις, ως μιας ενεργής ενδο-προσωπικής ή δια-προσωπικής εμπειρίας, που οι δημιουργικές της προεκτάσεις σκιαγραφούν το πλαίσιο για επαφή και ανταλλαγή με τον «κόσμο». Στην παρούσα ανακοίνωση, θα επιχειρηθεί,  μέσα από την κριτική διερεύνηση της ευρωπαϊκής και της παραδοσιακής προσέγγισης στην διδασκαλία του ακορντεόν, η θεωρητική πλαισίωση ενός αναλυτικού προγράμματος σπουδών για τα Μουσικά Σχολεία, με γνώμονα τον συγκερασμό των «στεγανών» και την κατάρριψη των διαχωρισμών.

Έτσι αναδύεται μια «νέα ταυτότητα»  για το όργανο, το μαθητή, τον εκπαιδευτικό, το μουσικό σύνολο, όχι αναγκαστικά με τη μορφή ενός σταθερού και αμετάβλητου περιοριστικού όρου του τύπου «ευρωπαϊκός» ή «παραδοσιακός», αλλά μιας συνειδητά κριτικής στάσης, που θα μπορεί όχι μόνον να επιβιώνει, αλλά και να ανανεώνει και να αναδημιουργεί το κοινωνικό και ιστορικό γίγνεσθαι.

• Ταυτότητες και ετερότητες στη μουσική και τη μουσική εκπαίδευση
• Πλουραλισμός και ιεραρχίες αξιών στη μουσική εκπαίδευση
• Ιδεολογίες και κοινωνικές-πολιτικές αξίες στα προγράμματα σπουδών μουσικής
• Διδακτική μουσικών οργάνων και μουσικών συνόλων: φιλοσοφία, μεθοδολογίες και καλές πρακτικές

Η Ξένια Τσέλιγκα είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στην Ψυχολογία της Μουσικής από το Πανεπιστήμιο του Sheffield στην Αγγλία. Πριν από αυτό έχει ολοκληρώσει τις σπουδές της στα θεωρητικά της ευρωπαϊκής μουσικής (Αρμονία-Αντίστιξη-Φούγκα) και στο Ακορντεόν. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα, σεμινάρια και Master Classes με καταξιωμένους καλλιτέχνες, και σεμινάρια στη Μουσικοθεραπεία, την Ειδική Αγωγή και τις Θεραπείες μέσω της Τέχνης.  Έχει συνεργαστεί με διάφορες ορχήστρες, μουσικά σχήματα και καταξιωμένους καλλιτέχνες. Έχει εμφανιστεί σε πολλές συναυλίες και φεστιβάλ σε θεατρικές παραστάσεις, όπερες και άλλα δρώμενα, ενώ συνεχίζει να μελετά το «Ακορντεόν Κονσέρτου» (Bayan). Από το 2005 εργάζεται ως μόνιμη καθηγήτρια μουσικής στη Β’θμια  εκπαίδευση, ενώ από το 2010 υπηρετεί το θεσμό των Μουσικών Σχολείων ως καθηγήτρια ακορντεόν. Στην παρούσα φάση είναι υποψήφια διδάκτορας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στο αντικείμενο Διδακτική του Ακορντεόν.