Τα τελευταία είκοσι χρόνια, μουσικοπαιδαγωγικές έρευνες έχουν αποδείξει το μεγάλο όφελος των άτυπων διαδικασιών μάθησης στις μουσικές σχολικές τάξεις (Green, 2008) και στα ατομικά μαθήματα οργάνων (Varvarigou & Green, 2015). 

Η παρούσα έρευνα αφορά στις απόψεις, εμπειρίες και προτάσεις των μαθητών για τη συναυλία “Let’s Rock”, η οποία διοργανώνεται κάθε χρόνο από το ιδιωτικό ωδείο Musica Mundana, στην Κύπρο. Όλα τα μαθήματα οργάνων προσφέρονται ατομικά. Σε αυτό το εκπαιδευτικό πλαίσιο κυριαρχεί η μη-τυπική διδασκαλία (non-formal teaching) (Wright, 2016), καθώς οι στόχοι και το εκπαιδευτικό υλικό των ατομικών μαθημάτων διαμορφώνονται μαζί με το μαθητή, σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες. Πολλοί μαθητές όμως δίνουν διεθνώς αναγνωρισμένες εξετάσεις που αφορούν σε δυτικό κλασικό ρεπερτόριο, οπότε στη διδασκαλία οργάνου δίνεται έμφαση στις έννοιες και στη σημειογραφία της μουσικής, ενώ κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από τον καθηγητή (τυπική/ formal teaching) (Folkestad, 2006). Το “Let’s Rock” αποτελεί μια ευκαιρία άτυπης (informal) μάθησης, καθώς η επιλογή ρεπερτορίου, η οργάνωση συναντήσεων για πρόβα και η τελική παρουσίαση, είναι υπό την ευθύνη των μαθητών (Wright, 2016). Η διεύθυνση τοποθετεί τους μαθητές ανωτέρου επιπέδου σε ομάδες των 6-9 ατόμων, έτσι ώστε κάθε ομάδα να λειτουργεί ως μπάντα, με μαθητές στα πλήκτρα, στις κιθάρες, στα τύμπανα και στο τραγούδι. Κάποιες μπάντες μπορεί να έχουν επίσης πνευστά όργανα ή και βιολί, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των μαθητών. Κάθε μπάντα έχει έναν μαθητή που είναι υπεύθυνος για το συντονισμό και την επίλυση τυχόν προβλημάτων, ενώ κάθε μαθητής είναι ελεύθερος να επιλέξει τον δικό του τρόπο μάθησης: με το αυτί ή χρησιμοποιώντας παρτιτούρα. Για κάθε μπάντα, υπάρχει ένας καθηγητής υπεύθυνος, ο οποίος λειτουργεί κυρίως υποστηρικτικά.

Η μεθοδολογία της έρευνας δράσης μέσα στο πλαίσιο της μελέτης περίπτωσης, κρίθηκε ως καταλληλότερη, καθώς οι ερευνήτριες ήταν άμεσα εμπλεκόμενες, η μια στη διοργάνωση και η άλλη ως υπεύθυνη μπάντας. Παράλληλα, στόχος της έρευνας ήταν να εντοπιστούν και να τύχουν βελτίωσης τυχόν αδυναμίες στη διαδικασία (Merriam & Tisdell, 2016). Τα ερωτηματολόγια που κλήθηκαν να συμπληρώσουν οι 40 συμμετέχοντες, περιείχαν δύο ερωτήσεις κλίμακας (συμφωνώ πολύ - διαφωνώ πολύ), δύο ερωτήσεις σύντομης απάντησης, και μια ερώτηση ανάπτυξης. Από αυτά, επιστράφηκαν συμπληρωμένα τα 34 (85%). Μετά τη συναυλία, διενεργήθηκε μια ομαδική συνέντευξη με 6 (15%) από τους συμμετέχοντες. Στην ομαδική συνέντευξη (ημι-δομημένη) συμμετείχαν μαθητές πιάνου, τραγουδιού και κιθάρας. Η επιλογή των μαθητών για τη συνέντευξη έγινε με στόχο να υπάρχουν άτομα που είχαν διαφορετικό ρόλο σε κάθε μπάντα, βάσει της διαθεσιμότητας τους. Ανεξαρτησία, συνεργασία και ομαδικότητα, κοινωνικοποίηση και φιλία, ισότητα, ο ρόλος του διαμεσολαβητή και η μουσική ανάπτυξη ήταν οι θεματικές που προέκυψαν από την ανάλυση. Τα αποτελέσματα κατέδειξαν την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης στη μουσική εκτέλεση και στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων εκτέλεσης με το αυτί. Ο ενθουσιασμός και η ανάγκη των μαθητών για συμμετοχή σε εμπειρίες όπως αυτή του “Let’s Rock”, υπογραμμίζουν τη σημασία ενός διαφοροποιημένου μουσικού προγράμματος το οποίο είναι βασισμένο στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών.

• Μουσικές εμπειρίες στο σχολείο, στο ωδείο και στην κοινότητα
• Σύνδεση της μουσικής εκπαίδευσης με την καθημερινή ζωή
• Μουσικές εμπειρίες, δια βίου μουσική μάθηση και ευζωία
• Η μουσική διδασκαλία-μάθηση σε τυπικά, μη τυπικά και άτυπα περιβάλλοντα

Η Γιάννα Θαλασσινού είναι διευθύντρια του Ωδείου Musica Mundana από το 1991 μέχρι σήμερα. Είναι υπεύθυνη για όλα τα γραφειοκρατικά και καλλιτεχνικά δρώμενα της σχολής. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της σε πτυχιακό επίπεδο στις ΗΠΑ, ως πρώτη φοιτήτρια του Μουσικού Τμήματος, με summa cum laude. Επιπλέον, είναι κάτοχος Πτυχίου Κιθάρας και Θεωρίας της Μουσικής. Παράλληλα, είναι μαέστρος της Παιδικής Χορωδίας του Ωδείου Musica Mundana και της Χορωδίας Ενηλίκων Γένεσις. Είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Ωδείων Κύπρου από το 2016. Επίσης, διατελεί ως Αναπληρώτρια Πρόεδρος στην Επιτροπή Γραμμάτων, Τεχνών και Ποιοτικής Εκπαίδευσης στην Παράλληλη Βουλή για τον Πολιτισμό Κύπρου.

Η Ρέα Ευσταθίου είναι υποψήφια διδάκτωρ Μουσικής Παιδαγωγικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της σε πτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Ηνωμένο Βασίλειο και εργάζεται ως δασκάλα πιάνου και θεωρίας στο ωδείο Musica Mundana στη Λευκωσία. Η φιλοσοφία της διδασκαλίας της βασίζεται στη μοναδικότητα του κάθε μαθητή, καθώς και στη συνεργασία και εξέλιξη του καθενός μέσω της μουσικής. Οι μουσικές εμπειρίες και απόψεις των παιδιών, η μουσική διδασκαλία και μάθηση στο σχολείο και στην κοινότητα, η δια βίου μουσική μάθηση και εξέλιξη, καθώς και η σημασία της μουσικής στην ποιότητα ζωής, αποτελούν κάποια από τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα.