Στάσεις και αντιλήψεις των μαθητών για τη χρήση της Μελέτης «Του κύκλου τα γυρίσματα» στο μάθημα του ταμπουρά στο Μουσικό Σχολείο Ιλίου.

Σιάσος Σπύρος

Προφορική Ανακοίνωση

Συνεδρία Διδακτικές προσεγγίσεις για την Ελληνική Παραδοσιακή Μουσική ( Saturday, 16-Apr-22 09:00:00 EEST )
Περίληψη

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στη διδασκαλία του μαθήματος του ταμπουρά στα Μουσικά Σχολεία. Ειδικότερα, αντικατοπτρίζει την προσπάθεια να ενταχθεί το μάθημα του ταμπουρά στο εδώ και τώρα, δηλαδή να συνδεθεί η ύλη του μαθήματος με την καθημερινότητα του σχολείου και κατ’ επέκταση των μαθητών. 

Η διασύνδεση αυτή, εναρμονίζεται πλήρως με τη λειτουργική χρήση του δημοτικού τραγουδιού κατά την περίοδο δημιουργίας του στο φυσικό του περιβάλλον. Το τραγούδι πλαισίωνε πράξεις, καταστάσεις και ανάγκες των ανθρώπων, τις οποίες επέτεινε, καλλώπιζε και εξάγνιζε π.χ. τραγούδια της αγάπης, του γάμου, της ξενιτιάς, μοιρολόγια κ.ά. Επίσης, πλαισίωνε θεσμοθετημένες εορτές και πανηγύρια, τα οποία χαρακτηρίζονταν από το δικό τους τοπικό μουσικό ρεπερτόριο και ήχο (Καψωμένος, 1996· Πολίτης, 2010).

Σε αυτό το πλαίσιο, συγκεντρώθηκαν κάλαντα και δημοτικά τραγούδια, τα οποία αναφέρονται σε συγκεκριμένες εορτές και ανθρώπινες λειτουργίες και στη συνέχεια διασκευάστηκαν ειδικά για ταμπουρά (Σιάσος, 2014). Στο σύνολό τους, περιγράφουν ένα θεματικό μουσικό κύκλο του σχολικού έτους, ο οποίος αρχίζει με τα κάλαντα του Δωδεκαημέρου και τελειώνει με τα τραγούδια του Θερισμού και του Τρύγου.

Το εκπαιδευτικό αυτό υλικό εμπλουτίστηκε με λαογραφικές και ιστορικές πληροφορίες, εκδόθηκε ως ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) με τίτλο «Του Κύκλου τα γυρίσματα» και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Μουσικού Σχολείου Ιλίου (Σιάσος, 2021). Η Συλλογή «Του κύκλου τα γυρίσματα» χρησιμοποιήθηκε κατά τη διδασκαλία του μαθήματος του ταμπουρά στο Μουσικό Γυμνασίου Ιλίου το σχολικό έτος 2018-΄19. Στο τέλος του σχολικού έτους διενεργήθηκε ποιοτική έρευνα, με χρήση ημιδομημένης συνέντευξης, σε δείγμα 70 μαθητών/τριών και των τριών τάξεων του Μουσικού Γυμνασίου. Σκοπός της έρευνας είναι να διερευνήσει τις αντιλήψεις, τις σκέψεις και τις εμπειρίες των μαθητών για τη χρησιμοποίηση του εν λόγω εκπαιδευτικού υλικού στο μάθημα του ταμπουρά.

Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι οι μαθητές/τριες είναι σε υψηλό βαθμό ικανοποιημένοι και ενθουσιασμένοι από τη διάνθιση της ύλης του μαθήματος του ταμπουρά με δημοτικά τραγούδια και χορούς που ακολουθούν τον κύκλο του χρόνου. Η επιλογή αυτή συνέβαλε στο i) να αυξήσουν οι μαθητές/τριες τον χρόνο που μελετούν ταμπουρά, ii) να συμμετέχουν παίζοντας ταμπουρά σε μικρά μουσικά σύνολα και iii) να αγαπήσουν περισσότερο τον ταμπουρά.

Επίσης, η αναφορά του μαθήματος του ταμπουρά στον κύκλο του χρόνου, οδήγησε τους μαθητές να συνδυάσουν τα διδασκόμενα τραγούδια και τη λειτουργικότητά της δημοτικής μουσικής με προηγούμενες εμπειρίες τους, δημιουργώντας έτσι μεταφορικούς σχηματισμούς και νέες εμπειρίες (Swanwick, 1999). 

Θεματικοί Άξονες
  • Σύνδεση της μουσικής εκπαίδευσης με την καθημερινή ζωή
  • Μουσικές εμπειρίες στο σχολείο, στο ωδείο και στην κοινότητα
Λέξεις-κλειδιά Μουσικά Σχολεία, ταμπουράς, δημοτικό τραγούδι, ελληνική παραδοσιακή μουσική
Γλώσσα Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Ο Σπύρος Σιάσος κατάγεται από το Μεσολόγγι. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, του Τμήματος Μουσικής Παιδαγωγικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Neofit Rilsky του Μπλαγκόεβγκραντ της Βουλγαρίας, του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Πολιτισμός» του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός» της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Είναι κάτοχος Διπλώματος Βυζαντινής Μουσικής και Πτυχίου Ανώτερων Ευρωπαϊκών Θεωρητικών (Φυγής). Μελέτησε την τέχνη του τούρκικου saz με τους Ross Daly, Mehmet Erenler και Erdal Erzincan και του πέρσικου setar με τον Hamid Modebassem. Από το 2002 διδάσκει Μουσική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τα έτη 2016-΄18 διατέλεσε μέλος  της Καλλιτεχνικής Επιτροπής Μουσικών Σχολείων του ΥΠΕΘ.