Τα Μουσικά Συντάγματα - ένα νέο παιδαγωγικό εργαλείο για το ελληνικό τροπικό σύστημα

Πασσιάς Ελευθέριος

Προφορική Ανακοίνωση

Συνεδρία Διδακτικές προσεγγίσεις για την Ελληνική Παραδοσιακή Μουσική ( Saturday, 16-Apr-22 09:00:00 EEST )
Περίληψη

Τα Μουσικά συντάγματα στις βιβλιογραφικές αναφορές εμφανίζονται στα Πολιτικά του Αριστοτέλη, στον ψευδο - Πλούταρχο και σε αναφορές για τη θεωρία και συστηματοποίηση της αρχαίας ελληνικής μουσικής. Αναφέρονται σαν συστήματα μελέτης τρόπων. Αρμονικού υλικού. Πρόκειται για ένα θεωρητικό και πρακτικό σύστημα το οποίο βασίζεται στην Ελληνική Αρμονική Επιστήμη, όπως αυτή πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Αριστόξενο τον Ταραντίνο τον Μουσικό και τους μετέπειτα θεωρητικούς της μουσικής. Στο ελληνικό Πανεπιστήμιο εμφανίζεται σαν ορισμός το 2003 με την ίδρυση της Κατεύθυνσης Ελληνική Παραδοσιακή (Δημοτική) Μουσική στα μαθήματα του καθηγητή Ηλία Παπαδόπουλου, ο οποίος έβαλε σε λειτουργία και χρήση την θεωρία των Μουσικών Συνταγμάτων ώστε να δημιουργηθεί ένα σύστημα ανάλυσης και μελέτης Αρμονικού υλικού. Σήμερα διδάσκεται από τον Λευτέρη Πασσιά στο μάθημα Μέλος της Τριγενείας και συνεχίζεται η έρευνα και η ανάλυσή του σε επίπεδο διδακτορικής διατριβής από τον ίδιο. Έτσι, μπήκαν σε χρήση τέσσερα Μουσικά Συντάγματα με κάθε ένα από αυτά να ανήκει σε ένα συγκεκριμένο Αρμονικό γένος ή χροά. Κάθε Μουσικό Σύνταγμα παρουσιάζει τα εφτά μέρη της Αρμονικής (φθόγγοι, διαστήματα, συστήματα, γένη, τρόποι, μεταβολές και μελοποιία) σε διαστηματικές συντεταγμένες προς μελέτη για τον κάθε επίδοξο μουσικό. Μέσα από κατανοητά διαγράμματα τα οποία δείχνουν με εύκολο και τρόπο την σύσταση, τις διαστηματικές σχέσεις και την κίνηση φωνής των τρόπων, ο κάθε μουσικός είναι σε θέση να μελετήσει τις διαστηματικές σχέσεις των φθόγγων, να ασχοληθεί με πληθώρα τρόπων (αρμονικό υλικό) χωρίς να είναι απαραίτητη η αποστήθισή τους, να δημιουργήσει τους δικούς του τρόπους και φυσικά να τους βάλει σε χρήση στην μουσική του πράξη. Για την κάθε περίπτωση υπάρχει το σχετικό διάγραμμα το οποίο δείχνει τη σύσταση του κάθε τρόπου, τις ονομασίες των φθόγγων και των τρόπων. Επίσης, υπάρχει ανάλυση περιγραφική της κάθε περίπτωσης και συμβουλές χρήσης του κάθε παραδείγματος. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται μια ολοκληρωμένη εικόνα του αρμονικού υλικού και ο μουσικός είναι ελεύθερος να το βάλει σε χρήση μιας και η όλη έρευνα απευθύνεται σε κάθε μουσικό ο οποίος έχει εξοικείωση με το μουσικό του όργανο όποιο και αν είναι αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της φωνής. Έννοιες όπως τρίχορδο, τετράχορδο, πεντάχορδο γίνονται κατανοητές σε θεωρητικό, πρακτικό και χρηστικό επίπεδο, ο μουσικός ενθαρρύνεται να τα συνδυάσει ώστε να δημιουργήσει το Αρμονικό υλικό που θα χρησιμοποιήσει αυτοσχεδιάζοντας, αναλύοντας (μορφολογία σκοπών, μουσικών κομματιών), συνθέτοντας τη δική του μουσική. 

 

Θεματικοί Άξονες
  • Εκπαίδευση εκπαιδευτικών
  • Πολυτροπικές δράσεις στη μουσική εκπαίδευση
  • Διδακτική μουσικών οργάνων και μουσικών συνόλων: φιλοσοφία, μεθοδολογίες και καλές πρακτικές
Λέξεις-κλειδιά Μουσικά Συντάγματα, Ελληνική Αρμονική Επιστήμη, Τροπικό Σύστημα
Γλώσσα Ελληνική
Βιογραφικό σημείωμα εισηγητή/ών

Λευτέρης Πασσιάς : Γεννήθηκε το 1985 στις Σέρρες. Απόφοιτος του Μουσικού Σχολείου Σερρών και κάτοχος ανώτερων θεωρητικών της Μουσικής από το Ωδείο Σερρών. Κάτοχος πτυχίου Σύνθεσης από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Μεταπτυχιακού διπλώματος Σπουδών με ειδίκευση «Ποιητική (τέχνη της Σύνθεσης – Μελοποιία – Ποίηση στην Παραδοσιακή Μουσική)» και από τον Οκτώβριο του 2018 είναι υποψήφιος διδάκτορας στην Ποιητική στο οικείο τμήμα. Εργάζεται σαν μόνιμος καθηγητής μουσικής στην ειδική αγωγή και είναι διδάσκον (407) του μαθήματος Μέλος της Τριγενείας στο τ.Μ.Ε.Τ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το συνθετικό και παιδαγωγικό του έργο έχουν βραβευτεί πολλές φορές σε διαγωνισμούς διεθνείς και μη και η διδακτορική του έρευνα χαίρει υποτροφίας από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.