Το μάθημα «Ελληνική Παραδοσιακή Μουσική» διδάσκεται υποχρεωτικά σε όλες τις τάξεις γυμνασίου και λυκείου των μουσικών σχολείων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με το ισχύον Πρόγραμμα Σπουδών (203617/Δ2/2015 - ΦΕΚ 2858/Β/28-12-2015), κύριος στόχος του μαθήματος είναι η επαφή των μαθητών τόσο με τη βυζαντινή, λόγια, ανόργανη και μονόφωνη εκκλησιαστική μουσική (ή Ψαλτική τέχνη σύμφωνα με τις περιγραφές στους μουσικούς χειρονομικούς κώδικες) όσο και με τη λαϊκή, μη αστική μουσική παράδοση, ευρύτερα γνωστή ως δημοτικό τραγούδι. 

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση και η κριτική προσέγγιση του πλαισίου διδασκαλίας του εν λόγω μαθήματος. Επιμέρους στόχος της έρευνας είναι η μελέτη του θεωρητικού συστήματος που προτείνεται στο Πρόγραμμα Σπουδών και η σύνδεσή του με το πεδίο του δημοτικού τραγουδιού. Ειδικότερα, μελετώνται η στοχοθεσία, η διάρθρωση του Προγράμματος καθώς και το προτεινόμενο ενδεικτικό θεωρητικό υλικό. Ως μεθοδολογικό εργαλείο χρησιμοποιείται η κριτική μελέτη (Κοκκίδου, 2006, 2015) του ισχύοντος Προγράμματος Σπουδών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας επί του Προγράμματος, είναι εμφανής η βαρύτητα που δίνεται στο πεδίο της βυζαντινής μουσικής σε σύγκριση με αυτό του δημοτικού τραγουδιού. Παρουσιάζεται και διδάσκεται αναλυτικά το θεωρητικό σύστημα της βυζαντινής μουσικής το οποίο χρησιμοποιείται και για την ανάλυση -τροπική και ρυθμολογική- του δημοτικού τραγουδιού. Ωστόσο, το βυζαντινό σύστημα δεν κρίνεται απόλυτα επαρκές και κατάλληλο για την πλήρη περιγραφή του εύρους των μουσικοποιητικών στοιχείων που συναντώνται στη δημοτική μουσική.

Από το 2003, στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας εκπονείται η έρευνα του καθηγητή Ηλία Παπαδόπουλου η οποία έχει σαν στόχο τη συστηματοποίηση της ρυθμικής και αρμονικής ελληνικής επιστήμης. Πρόκειται για ένα θεωρητικό και πρακτικό σύστημα που πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Αριστόξενο τον Ταραντίνο τον Μουσικό και τους μετέπειτα θεωρητικούς της μουσικής (Αριστόξενος, Κλεωνίδης και Ανώνυμος, 2005• West, 1999). Αυτή τη στιγμή η έρευνα βρίσκεται υπό εξέλιξη μέσα από τη διδακτορική διατριβή του Λευτέρη Πασσιά. Στην έρευνα αυτή, μέσα από κατανοητά διαγράμματα τα οποία δείχνουν με εύκολο και τρόπο την σύσταση, τις διαστηματικές σχέσεις και την κίνηση φωνής των τρόπων, ο κάθε μουσικός είναι σε θέση να μελετήσει τις διαστηματικές σχέσεις των φθόγγων, να ασχοληθεί με πληθώρα τρόπων (αρμονικό υλικό) χωρίς να είναι απαραίτητη η αποστήθισή τους, να δημιουργήσει τους δικούς του τρόπους και φυσικά να τους βάλει σε χρήση στην μουσική του πράξη (Πασσιάς, 2017). Για την κάθε περίπτωση υπάρχει το σχετικό διάγραμμα το οποίο δείχνει τη σύσταση του κάθε τρόπου, τις ονομασίες των φθόγγων και των τρόπων. Επίσης, υπάρχει ανάλυση περιγραφική της κάθε περίπτωσης και συμβουλές χρήσης του κάθε παραδείγματος. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται μια ολοκληρωμένη εικόνα του αρμονικού υλικού και ο μουσικός είναι ελεύθερος να το βάλει σε χρήση, μιας και η όλη έρευνα απευθύνεται σε κάθε μουσικό ο οποίος έχει εξοικείωση με το μουσικό του όργανο όποιο και αν είναι αυτό, συμπεριλαμβανομένης και της φωνής. Έννοιες όπως τρίχορδο, τετράχορδο, πεντάχορδο γίνονται κατανοητές σε θεωρητικό, πρακτικό και χρηστικό επίπεδο, ο μουσικός ενθαρρύνεται να τα συνδυάσει ώστε να δημιουργήσει το Αρμονικό υλικό που θα χρησιμοποιήσει αυτοσχεδιάζοντας, αναλύοντας (μορφολογία σκοπών, μουσικών κομματιών), συνθέτοντας τη δική του μουσική. Η έρευνα αυτή διδάσκεται ως μάθημα του ΜΕΤ και μιας και θα προκύψουν από αυτό μελλοντικοί εκπαιδευτικοί μουσικής που θα έχουν τις απαραίτητες θεωρητικές βάσεις για να διδάξουν το δημοτικό τραγούδι στα ελληνικά δημόσια σχολεία, προτείνεται ως απαραίτητη η περαιτέρω διερεύνηση του τρόπου διδασκαλίας του συστήματος αυτού στα μουσικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να συνάδει με τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών.

Με βάση τα παραπάνω, προτείνεται η περαιτέρω διάσπαση του μαθήματος σε δυο ξεχωριστά μαθήματα -βυζαντινής μουσικής και ελληνικής λαϊκής και παραδοσιακής (δημοτικής) μουσικής- ώστε οι μαθητές να εμβαθύνουν στο ευρύτερο πεδίο των ελληνικών μουσικών παραδόσεων, όπως δείχνει να συμβαίνει ήδη σε επαρκή βαθμό με τη βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική.

• Παιδαγωγική της δημοφιλούς μουσικής
• Διδακτική μουσικών οργάνων και μουσικών συνόλων: φιλοσοφία, μεθοδολογίες και καλές πρακτικές

Αθανασίου Ιωάννης: Είναι υποψήφιος διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με ερευνητικό αντικείμενο την Οργανική Μουσική Εκτέλεση (Λαϊκή Κιθάρα). Αποφοίτησε από το ίδιο Τμήμα, έχοντας ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό «Μουσικές Τέχνες», με την ειδίκευση «Ελληνικές Μουσικές Παραδόσεις: Ερμηνεία και Εκτέλεση (Λαϊκή Κιθάρα)», καθώς και το προπτυχιακό, με την ειδίκευση «Ποιητική (Τέχνη της σύνθεσης – Μελοποιία – Ποίηση στην Παραδοσιακή Μουσική». Επίσης, σπούδασε στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στη Μουσική Σχολή «Εμμέλεια» Ναυπάκτου. Συνθέτει μουσική, με δισκογραφικά και συναυλιακά εγχειρήματα του ιδίου να πραγματοποιούνται ανά περιόδους. Δραστηριοποιείται στον ευρύτερο μουσικό χώρο ως εκτελεστής μουσικός και ενορχηστρωτής με καλλιτέχνες του χώρου πραγματοποιώντας ηχογραφήσεις και συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παράλληλα, τον απασχολεί το ερευνητικό πεδίο της ελληνικής αστικής λαϊκής μουσικής και εστιάζει στη συστηματική μουσικολογική ανάλυση του υλικού, συμμετέχοντας ενεργά σε μουσικολογικά συνέδρια και ημερίδες.

Καρέτσου Παναγιούλα: Είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στο ΠΜΣ «Μουσική και Κοινωνία», στην ειδίκευση «Μουσική Εκπαίδευση και Κοινοτική Μουσική». Είναι απόφοιτος του ίδιου Τμήματος, έχοντας ολοκληρώσει το προπτυχιακό πρόγραμμα, στην κατεύθυνση «Εφαρμοσμένες Μουσικές Σπουδές-Μουσική Εκπαίδευση» με καλλιτεχνικό αντικείμενο Χορωδία και μουσική δωματίου (Τραγούδι). Επίσης, σπουδάζει σύνθεση στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος των πτυχίων Φούγκας, Αντίστιξης και Αρμονίας. Από το 2019 διδάσκει σε ωδεία και δημόσια σχολεία της Ελλάδας. Την ενδιαφέρει το ερευνητικό πεδίο της Κοινοτικής Μουσικής και εστιάζει στο χορωδιακό και ομαδικό τραγούδι με άτομα τρίτης και τέταρτης ηλικίας.

Πασσιάς Ελευθέριος: Γεννήθηκε το 1985 στις Σέρρες. Απόφοιτος του Μουσικού Σχολείου Σερρών και κάτοχος ανώτερων θεωρητικών της Μουσικής από το Ωδείο Σερρών. Κάτοχος πτυχίου Σύνθεσης από το Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και Μεταπτυχιακού διπλώματος Σπουδών με ειδίκευση «Ποιητική (τέχνη της Σύνθεσης – Μελοποιία – Ποίηση στην Παραδοσιακή Μουσική)» και από τον Οκτώβριο του 2018 είναι υποψήφιος διδάκτορας στην Ποιητική στο οικείο τμήμα. Εργάζεται σαν μόνιμος καθηγητής μουσικής στην ειδική αγωγή και είναι διδάσκων (407) του μαθήματος Μέλος της Τριγενείας στο τ.Μ.Ε.Τ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το συνθετικό και παιδαγωγικό του έργο έχουν βραβευτεί πολλές φορές σε διαγωνισμούς διεθνείς και μη και η διδακτορική του έρευνα χαίρει υποτροφίας από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών.