Η εξελισσόμενη σοβαρή οικολογική κρίση αναδεικνύει την αναγκαιότητα για μία εκπαίδευση που δημιουργεί τις συνθήκες για την ανάπτυξη του οικολογικού εαυτού, ο οποίος εκτός από το ανθρώπινο είδος, συμπεριλαμβάνει και ταυτίσεις με τη φύση (Naess, 1989). Στο πλαίσιο της Ακουστικής Οικολογίας, όταν ένα ζώο γίνεται ήρωας μιας μουσικοθεατρικής παράστασης, δημιουργούνται ευκαιρίες για βαθύτερη γνώση για το είδος του, τη σχέση του με τον άνθρωπο, καθώς και τον ιδιαίτερο ρόλο του στο ηχοτοπίο και στο οικοσύστημα. Η γνώση, ενταγμένη στη ροή της ιστορίας και επενδυμένη με συναίσθημα, εγγράφεται στέρεα στη μνήμη του θεατή-ακροατή και έχει υψηλές πιθανότητες για παραμονή στη μακρόχρονη μνήμη για μεγάλο χρονικό διάστημα (Phelps, 2004). Τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά την πραγματοποίηση της παράστασης εμπλέκονται άτομα και ομάδες από ποικίλα συστήματα (π.χ. σχολείο, οικογένεια, θέατρο, πανεπιστήμιο, στούντιο ηχογράφησης). Σύμφωνα με τον Bronfenbrenner (1997), τα συστήματα στην κοινωνία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Σε αυτή τη βάση προβληματισμού, στοιχεία της παράστασης μεταφέρονται δυνητικά και εκτός θεάτρου, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση του οικολογικού εαυτού ατόμων τόσο από το παρόν όσο και από το «απόν» κοινό.

Η παρούσα μελέτη έχει σκοπό να διερευνήσει τις μακροχρόνιες επιδράσεις της μουσικοθεατρικής παράστασης «Σταχτάρες» σε μικρά παιδιά, γονείς, δασκάλους και δημιουργούς-συντελεστές. Η παράσταση πραγματοποιήθηκε από την Παιδική Σκηνή του Δημοτικού Θεάτρου Κέρκυρας το 2019 σε εσωτερικό χώρο και το 2020 σε εξωτερικό χώρο. Ήρωες της ιστορίας είναι οι Σταχτάρες (Αpus apus) και ένας συνταξιούχος βιολόγος, ο Πάππους Άπους. Τα πουλιά και ο άνθρωπος της ιστορίας μοιράζονται, ανάμεσα σε άλλα, την «αναπηρία» των ποδιών τους και τον αποκλεισμό που δέχονται από την κοινωνία των ανθρώπων.

Η μουσικοθεατρική παράσταση «Σταχτάρες» αποτέλεσε έναυσμα για μία μελέτη περίπτωσης των πιθανών επιδράσεών της στην ανάπτυξη του οικολογικού εαυτού. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη και ο σκοπός είναι να διερευνηθούν τα εξής ερευνητικά ερωτήματα αναφορικά με το κοινό και τους συντελεστές της παράστασης: α) ποιο είναι το περιεχόμενο και τα είδη της μακρόχρονης μνήμης που παραμένουν ενεργά από την παράσταση έως σήμερα (π.χ. γνωστική, μουσική, κινητική, συναισθηματική, κοινωνική μνήμη); β) ποιες είναι οι μεταβολές στον οικολογικό εαυτό, εάν έγιναν αντιληπτές (π.χ. χωρίς όρους αποδοχή, ενσυναίσθηση, ταυτίσεις πέραν του ανθρώπινου είδους (Kuhn, 2001));

Το δείγμα ευκολίας της έρευνας θα αποτελείται από παιδιά που παρακολούθησαν την παράσταση ενάμιση-δύο χρόνια πριν, τους γονείς τους και τις δασκάλες τους, καθώς και από τους δημιουργούς-συντελεστές. Η διερεύνηση των ερωτημάτων θα γίνει μέσω του εργαλείου «Στιγμιότυπα Μάθησης» (Hunt και Rawlins, 2016) το οποίο έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες της παρούσας μελέτης.  Θα δοθεί στους γονείς ένας μικρός αριθμός φωτογραφιών παιδιών κατά τη συμμετοχή τους στην παράσταση ως κοινό και σε σχετικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Αναμένεται ότι οι φωτογραφίες θα προκαλέσουν συζήτηση μεταξύ τους η οποία θα καταγραφεί από τους γονείς με τη μορφή σχολίων. Επιπλέον εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή των δεδομένων είναι πιλοτικές ατομικές συνεντεύξεις, μία ομάδα εστίασης με τους δασκάλους και τους γονείς και μία ομάδα εστίασης με τους δημιουργούς-συντελεστές.

Η έρευνα δεν γίνεται με στόχο την αξιολόγηση της μουσικοθεατρικής παράστασης. Ο σκοπός είναι η εξερεύνηση των δυνατοτήτων αυτού του πολυτροπικού, κοινωνικού και εκπαιδευτικού εργαλείου ως μέσου για την ανάπτυξη του οικολογικού εαυτού παιδιών και ενηλίκων ώστε η προστασία της φύσης να αναδύεται ως πηγαία εσωτερική ανάγκη.

• Πολύτεχνες παραστάσεις στο σχολείο, στο ωδείο και στην κοινότητα
• Ταυτότητες και ετερότητες στη μουσική και τη μουσική εκπαίδευση
• Μουσικές εμπειρίες στο σχολείο, στο ωδείο και στην κοινότητα

Η Ιωάννα Ετμεκτσόγλου σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Iλλινόις της Αμερικής (πτυχίο και μεταπτυχιακό στη μουσική παιδαγωγική και διδακτορικό (Ph.D) στη μουσική ψυχολογία με έμφαση στην εκπαίδευση, 1992). Αργότερα ειδικεύτηκε στη μουσικοθεραπεία (Μ.Α. 2007) στο Anglia Ruskin University στην Αγγλία. Από το 1995 διδάσκει μαθήματα μουσικής ψυχολογίας, μουσικής παιδαγωγικής καθώς και εισαγωγικά μαθήματα μουσικοθεραπείας στο Tμήμα Mουσικών Σπουδών του Iονίου Πανεπιστημίου. Πειραματίζεται με διδακτικές προσεγγίσεις οι οποίες βασίζονται στην ανακάλυψη, επεκτείνουν τη μουσική εκπαίδευση σε πλαίσια εκτός τάξης και στοχεύουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας και της περιβαλλοντικής συνείδησης παιδιών και ενηλίκων.

H Ρεγγίνα Σαλτάρη διδάσκει στο αγγλόφωνο μεταπτυχιακό πρόγραμμα της Μουσικής Παιδαγωγικής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (EUC). Eίναι διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Μουσική Παιδαγωγική από το Institute of Education, University of London. Η διδακτορική της διατριβή ήταν εθνογραφική και διερεύνησε τα μουσικά παιχνίδια των παιδιών σε σχολικές αυλές στην Ελλάδα. Τα ακαδημαϊκά-ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τις πρακτικές άτυπης μουσικής μάθησης, τις μουσικές ταυτότητες των παιδιών και εφήβων, καθώς και την εθνογραφία ως ερευνητική μεθοδολογία στη μουσική παιδαγωγική. Έχει εργαστεί σε σχολεία στην Ελλάδα και στο Λονδίνο ως καθηγήτρια μουσικής, βιολιού και αγγλικών. Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ISME), της Ελληνικής Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ), και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μουσική στα Σχολεία (EAS). 

Η Λένα Κοκκινομηλιώτη είναι απόφοιτος και διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου ενώ από το 2008 συνεργάζεται διδάσκοντας στον τομέα Μουσικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Μουσικής. Από το 2001 είναι Εκπαιδευτικός Μουσικής στην Πρωτοβάθμια, στη Δευτεροβάθμια, στην Ειδική Αγωγή και στη Μουσική Εκπαίδευση. Συνεργάστηκε με το ΙΕΠ ως Ειδικός Επιστήμονας με αρμοδιότητα την συγγραφή του Προγράμματος Σπουδών για τα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Γυμνάσια και Λύκεια. Έχει δημοσιεύσεις και εισηγήσεις σε σεμινάρια και συνέδρια και έχει προσκληθεί ως επιμορφώτρια σε δράσεις για την ευαισθητοποίηση μαθητών και εκπαιδευτικών σε θέματα ηχητικής ισορροπίας στο περιβάλλον μέσα από την Ακουστική Οικολογία. Συμμετείχε στη δημιουργία και παραγωγή του μουσικού παραμυθιού με cd: «Κρατήσου Πάνω Μου».

Η Ευθυμίου Σπυριδούλα είναι διδάκτορας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπου και ολοκλήρωσε τις βασικές της σπουδές. Εργάζεται ως καθηγήτρια Μουσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση από το 2004. Είναι απόφοιτος του μεταπτυχιακού τμήματος «Σπουδές στην Εκπαίδευση» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου με ειδίκευση στην Εκπαίδευση Ενηλίκων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κινούνται στο χώρο της Μουσικής Παιδαγωγικής, ειδικότερα ότι αφορά τη Μουσική Αγωγή στην Προσχολική και Πρώτη σχολική ηλικία, και στο χώρο της Μουσικής Εκπαίδευσης Ενηλίκων.