Κάθε εκπαιδευτικός αναμετράται συνεχώς με τρία αλληλεξαρτώμενα ερωτήματα: τί, πώς το διδάσκω και γιατί διδάσκω. Η σειρά που αυτά τίθενται ποικίλει και,  ως ένα βαθμό, εξαρτάται από το εκπαιδευτικό πλαίσιο το οποίο μπορεί να απαντά σε κάποιο από τα ερωτήματα επιδρώντας έτσι και στα υπόλοιπα. Αντικείμενο της μουσικής εκπαίδευσης αποτελεί η μουσική. Ως περιεκτική τέχνη που εμπερικλείει την ομιλία/λόγο και την κίνηση και ως παναθρώπινο, δυναμικό φαινόμενο, είναι σχεδόν αδύνατο να της αποδοθεί ένας εννοιολογικός προσδιορισμός. Είναι, επίσης αδύνατο να οριστεί το περιεχόμενό της ως γνωστικό και εκπαιδευτικό αντικείμενο. Τί διδάσκουμε λοιπόν, πώς και γιατί. Συχνά, η διδασκαλία της μουσικής εκθειάζεται γιατί βοηθά την ανάπτυξη γνωστικών ικανοτήτων ή υποβοηθά στη σχολική επίδοση. Άλλοτε, παρουσιάζεται ως εκτόνωση ή χαλάρωση και άλλοτε ως η κατάκτηση ποικίλων δεξιοτήτων που οδηγεί στη συμμετοχή σε μια ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία που προαπαιτεί «ταλέντο». Φαίνεται λοιπόν ότι πολλές φορές, η μουσική στην εκπαιδευτική διαδικασία, είτε εργαλειοποιείται για αλλότριους στόχους, είτε αντιμετωπίζεται με δέος λόγω των απαιτήσεων που εγείρει η συμμετοχή σε αυτή.

Επιθυμία μου είναι η αυτοεθνογραφική παρουσίαση της αναμέτρησης με τα ερωτήματα τί διδάσκω, γιατί και πώς η οποία με οδήγησε στην αναθεώρηση του ρόλου μου. Ασχολούμενη με τη μουσική εκπαίδευση σε όλες της βαθμίδας της γενικής παιδείας και σε διάφορες κοινότητες και έχοντας λιγότερη σχέση με τον επαγγελματισμό της ωδειακής κουλτούρας, αντιμετώπισα τη μουσική περισσότερο ως κοινωνική τέχνη. Εύκολα διαπίστωσα ότι η μουσική πράξη και επιτέλεση αποτελεί μια πλούσια εμπειρία γεμάτη νοήματα διαθέσιμα για αναστοχασμό.  Συνεπικουρούμενη από την προσωποκεντρική θεωρία του Carl Rogers ξεκίνησα να αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως διαμεσολαβήτρια με ρόλο την επίκληση της μουσικής και τη διευκόλυνση της μουσικής πράξης. Με έντονες επιρροές από το όραμα του Christopher Small, τους στοχασμούς  του David Elliot και συνεπαρμένη από τη θεωρία της ροής του Mihaly Csikszentmihalyi παραχώρησα το ρόλο της παιδαγωγού στην ίδια τη μουσική. Κύριο μέλημά μου έγινε η εξασφάλιση της συμμετοχής όλων από όποιο ρόλο καθένας επιλέγει: του συνθέτη, του ερμηνευτή ή του ακροατή ώστε η μουσική να αναλάβει το ρόλο της δασκάλας. Η συστηματική παρατήρηση αποκάλυπτε ότι η μουσική δίδασκε σε καθένα συμμετέχοντα/σα αυτό που είχε ανάγκη ή αυτό που ήταν έτοιμος και έτοιμη να μάθει μέσα από μια διαδικασία διαφοροποιημένης μάθησης. Η συνειδητοποίηση της πλήρους αλλαγής που επέφερε τη τεχνολογία στον τρόπο που ακούμε, δημιουργούμε και μοιραζόμαστε μουσική σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του κινήματος της κοινοτικής μουσικής ως αντίπαλου δέους, ενέτειναν την προσπάθειά μου.

Παράλληλα, η σχέση μου με την παιδαγωγική θεώρηση του Carl Οrff, ενίσχυε την έννοια της μουσικής ως ενότητας λόγου κίνησης και μουσικής, τη δύναμη του ρυθμού, την αξία του στοιχειακού και της ανάπτυξής του.  Επίσης, έφερνε στο προσκήνιο τον αυτοσχεδιασμό και τη σύνθεση προσφέροντας τεχνικές και στρατηγικές οι οποίες εστίαζαν στη δημιουργικότητα και εξασφάλιζαν την συμμετοχή.

Στόχος μου, λοιπόν, είναι μέσα από αυτοεθνογραφικές αναφορές να αντιστρέψω τους ρόλους παραχωρώντας το ρόλο του παιδαγωγού/εκπαιδευτικού στην ίδια τη μουσική και περιγράφοντας το ρόλο μου ως διαμεσολαβήτρια μεταξύ μουσικής και κάθε λογής μαθητών, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου ως μέλους με διακριτό ρόλο κάθε ομάδας την οποία οργανώνω και καθοδηγώ.

• Ταυτότητες και ετερότητες στη μουσική και τη μουσική εκπαίδευση

Η Ολυμπία Αγαλιανού υπηρετεί ως Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό στο Τ.Ε.Α.Π.Η., Ε.Κ.Π.Α. και διδάσκει σε Π.Μ.Σ στο ΠΑ.ΜΑΚ, το Ε.Κ.Π.Α., το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Είναι συγγραφέας μιας μονογραφίας, πολλών κεφαλαίων σε ελληνόγλωσσες και ξενόγλωσσες εκδόσεις και άρθρων σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Έχει υπηρετήσει στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, έχει εργαστεί ως χορογράφος και συνεργάζεται με φορείς και Πανεπιστήμια στη Ελλάδα και το εξωτερικό ως επιμορφώτρια ενηλίκων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην κοινοτική μουσική και τη σύνδεση των τεχνών στην εκπαίδευση με στόχο την προσωπική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.  Είναι επίτιμη πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Μουσικοκινητικής Αγωγής Orff.