Η Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη (ΚΣΑ) βασίζεται στην κοινωνικοσυναισθηματική νοημοσύνη η οποία, σύμφωνα με τον Bar-On (2006), σχετίζεται με το συνδυασμό ενός πλήθους ενδοπροσωπικών και διαπροσωπικών ικανοτήτων, δεξιοτήτων και διευκολυντικών παραγόντων με σκοπό την διαμόρφωση της αποτελεσματικής ανθρώπινης συμπεριφοράς. 

 Οι τέχνες λειτουργούν ως μέσα μη λεκτικής έκφρασης συναισθημάτων, ως πεδία πειραματισμού και δημιουργίας ενώ, παράλληλα, διακρίνονται για τον κοινωνικό χαρακτήρα τους (Κούβου, 2010), ειδικά η μουσική και ο χορός. Η Μουσικοκινητική Αγωγή Orff (ΜΚΑ Orff) αφενός θέτει στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας την τέχνη, αφετέρου εστιάζει στη συμβολή της στην ΚΣΑ λειτουργώντας ως μία ουμανιστική προσέγγιση η οποία αντιμετωπίζει ολιστικά το πρόσωπο και την ολόπλευρη ανάπτυξη του μέσα από ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες (Salmon, 2012). Επιπλέον, επιτρέπει σε κάθε εκπαιδευτικό να λειτουργήσει δημιουργικά και κριτικά, να ερμηνεύσει την προσέγγιση και να επιχειρήσει με το δικό του μοναδικό τρόπο το σχεδιασμό και την οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας σύμφωνα με τις αρχές της ΜΚΑ Orff (Salmon, 2012).  

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, σκοπό της παρούσας έρευνας αποτέλεσε η μελέτη της σχέσης της ΜΚΑ Orff με την ΚΣΑ κατά την πρώτη και μέση παιδική ηλικία, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από εκπαιδευτικούς ΜΚΑ Orff. Ως ερευνητικά ερωτήματα τέθηκαν τα εξής: πώς αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί MKA Orff την ΚΣΑ, πώς εντάσσουν οι εν λόγω εκπαιδευτικοί την ΚΣΑ στον εκπαιδευτικό τους σχεδιασμό και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν στην προσπάθειά τους να συμπεριλάβουν την ΚΣΑ σε μια διδασκαλία ΜΚΑ Orff. Στην συγκεκριμένη έρευνα η ΚΣΑ περιγράφεται από το μοντέλο του Bar-On, καθώς προσδιορίζει την αλληλένδετη σχέση των συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων. Ωστόσο, συνδυάζεται με τη θεωρία της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του Erikson, η οποία είναι ευρέως αποδεκτή και αναφέρεται σε όλες τις ηλικιακές φάσεις της ζωή ενός προσώπου μέσα από οκτώ αναπτυξιακές φάσεις του Εγώ (Κακαβούλης, 1997). 

Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν οκτώ πλήρως καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί στη ΜΚΑ Orff με τουλάχιστον επταετή διδακτική εμπειρία στις συγκεκριμένες ηλικίες οι οποίοι παραχώρησαν ημί-δομημένες συνεντεύξεις. Ακολούθησε επαγωγική ανάλυση, συνεχής σύγκριση και κατηγοριοποίηση των δεδομένων και με βάση τις θεματικές κατηγορίες επιχειρήθηκε η απάντηση των ερωτημάτων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί ΜΚΑ Orff αναγνωρίζουν τη σημαντικότητα της ΚΣΑ και τη θέτουν ως στόχο της διδασκαλίας τους, ιδιαίτερα κατά την πρώτη και μέση παιδική ηλικία. Οι εκπαιδευτικοί θεωρούν την τέχνη ως σημαντική για τη μη λεκτική και συναισθηματική έκφραση και ανάπτυξη των παιδιών, εστιάζοντας στη μουσική, το χορό και το ρόλο της ομάδας. Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθειά τους να συνδέσουν την ΚΣΑ με την ΜΚΑ Orff, οι οποίες σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες των εκπαιδευτικών πλαισίων, τις σχέσεις που αναπτύσσονται σε αυτά και τις εκπαιδευτικές προσδοκίες οι οποίες δε συμμερίζονται ουσιαστικά ούτε την ΚΣΑ ούτε την ηλικία των παιδιών. Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα προτείνονται ιδέες για την περαιτέρω σύνδεση της ΜΚΑ Orff με την ΚΣΑ. Η διεξαγωγή της έρευνας κατά την περίοδο της πανδημίας του Covid-19 κατέστησε ανέφικτη την παρατήρηση στο πεδίο, η οποία θα εμπλούτιζε τα δεδομένα και θα ισχυροποιούσε την αξιοπιστία τους.

• Σύνδεση της μουσικής εκπαίδευσης με την καθημερινή ζωή

Αλικάκη Μαριάννα: Πτυχίο Τ.Ε.Α.Π.Η., Ε.Κ.Π.Α. Υπεύθυνη εθελοντών, από το 2018 έως σήμερα, του εκπαιδευτικού προγράμματος Labyrinth of Senses της ΑμΚΕ ΚΙΝΗΤΡΟ και τακτικό μέλος του ΔΣ της ΑμΚΕ ΚΙΝΗΤΡΟ, από το 2020. Συντονίστρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο ΚΕΔΙΒΙΜ Edify Centre της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ, το 2020. Συμμετοχή σε ποικίλα εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα που σχετίζονται με την δημιουργία προσβάσιμου υλικού και συμπεριληπτικού πλαισίου για τα ΑμεΑ στον πολιτισμό και τις τέχνες. Μέλος ποικίλων καλλιτεχνικών μικτών ομάδων (ατόμων με και χωρίς αναπηρία), από το 2018 έως σήμερα. Δίμηνη πρακτική άσκηση ως βοηθός οργάνωσης και συντονισμού εκπαιδευτικών δράσεων στο Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Ολυμπία Αγαλιανού: Πτυχίο Τ.Ε.Φ.Α.Α., Ε.Κ.Π.Α., σπουδές στη Μουσικοκινητική Αγωγή Orff (Σχολή Μωραΐτη), διδακτορικό δίπλωμα στα παιδαγωγικά (Φ.Π.Ψ, Ε.Κ.Π.Α.). Πτυχίο αρμονίας. Σπουδές στη χοροθεραπεία (GADT) και στη συστεμική επιστημολογία (Α.Κ.Μ.Α.). Συμμετοχή στη συγγραφική ομάδα σχολικών εγχειριδίων και συλλογικών εκδόσεων. Δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Επιμορφώτρια σε σεμινάρια ενηλίκων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκπαιδευτικός Φ.Α. στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση (1998-2017), καθηγήτρια στις Σπουδές στη Μουσικοκινητική αγωγή  Orff στη Σχολή Μωραΐτη (2006-2016), εξωτερικός συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου (2014-2016). Σήμερα υπηρετεί ως Ε.Ε.Π. στο Τ.Ε.Α.Π.Η. του Ε.Κ.Π.Α. και διδάσκει σε Π.Μ.Σ στο ΠΑ.ΜΑΚ, στο Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Ε.Κ.Π.Α.